İnşaatta Kullanılan Boya Çeşitleri Nelerdir?

Evlerde kullanılan boyalar yapı itibarı ile iki gruba ayrılır. Bunlar Sentetik ve Emülsiye (Su Bazlı) boyalardır. Kullanım amacına göre ise ilk astarlar, macunlar, ara veya son kat astarlar,son kat boyalar olmak üzere dört gruba ayrılmaktadır.

a-İlk Astarlar : Boyama sistemlerine ve uygulanan yüzey cinsine göre farklı özellikler gösterirler.

Genel özellikleri ve kullanılma amaçları şunlardır;

• Yüzeyi sağlamlaştırmak
• Yüzeye iyi tutunmayı sağlamak
• Üzerine uygulanacak diğer kat boya malzemelerine temel oluşturarak boya sisteminin dayanıklı,uzun ömürlü olmasını sağlamak
• Yüzeyin emiş gücünü azaltarak maliyetlerin azaltılmasını sağlamak
• Bazik/Alkali etkilerden son kat boyayı korumak
• Yüzeyi Koruma altına almak (Antikorozif Astarlar) olup oldukça önemli bir grubudur.

b-Macunlar : Macunlar çatlak,çukur ve pürüzlerin düzeltilmesi amacı ile spatula ile uygulanan bir ürün grubu olup kullanılacağı yere göre çok farklı özellikler göstermelerine rağmen bir tek amaç için kullanılırlar ; yüzeyi düzeltmek.

Macunların kullanılmasında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır :

• Macunlar boya yardımcı malzemeleri içerisinde en zayıf ürün grubu olduğundan gereğinden fazla kullanılmamalıdırlar.
• İnce macunlar; ince katlar halinde birkaç kat çalışması ile kullanılmalıdırlar.
• Kalın dolgu isteyen yüzeylere olgun dolgu macunu türleri kullanılmalıdır.
• Seçilecek macun türü yüzeyin bulunduğu ortama uyum sağlayacak türden olmasına özellikle dikkat edilmelidir.

c-Ara Astar veya Son Kat Astarlar : İlk Astarlar ve macun katları üzerine son kat boyadan önce kullanılırlar.Ara kat veya son kat astarlar sadece
Sentetik boyama sistemlerinde dört amaçla kullanılırlar.

• Üzerine tatbik edilecek son kat boyaya dolgun ve düzgün bir yüzey hazırlama amacı ile yapılmaktadır.
• Tüm boya kalınlığını artırarak sistemin dayanıklılığını yükseltmek.
• Katlar arasında iyi bir yapışma sağlamak
• Macun Katlarının emişini önleyerek, son katın istenilen parlaklıkta kalmasını sağlarlar.

Astarlar uyguladıktan 10-16 saat sonra zımpara yapılarak üzerine son kat sentetik bir boya uygulaması yapılır.

*Ara veya son kat astarlar İlk Astarlar Yerine Kullanılmamalıdırlar

d – Son Kat Boya ve Vernikler : Dış ve iç ortam şartlarına göre boyama sisteminin son katı ; mekanik, kimyasal ve atmosferik etkilere karşı boyama sistemini en iyi şekilde ve dekoratif özellikte güzel görünmesini sağlayarak korur.

Son kat boyalar en az iki kat uygulanmalıdır.Tavsiye edilen kat kalınlıklarında ve sarfiyatlarda ancak koruyuculukları mümkün olur.

Son kat boyalar ve vernikler yüzey koşullarına ve ortama göre seçildiklerinde gerçek performanslarını ortaya koymaktadırlar.

İYİ BİR BOYA HANGİ ÖZELLİKLERİ TAŞIMALIDIR ?

Boyanın kullanım alanlarına ve amaçlarına göre çok değişik özelliklere sahip olması istenir.

1-Genel Olarak İstenilen Özellikler ;

1.1-Örtücülük : Boyanın uygulandığı yüzeyi kapatması, yüzeyi göstermemesidir. Boyanın iki katta yüzeyi kapatması beklenir.
1.2-Kolay Uygulanabilir Olması : Boya fırça ile uygulandığında rahat bir uygulama sonucunda iyi bir yüzey bırakması beklenir.
1.3-Fiziksel Etkilere Dayanım : Sürtünme, çizilme, silinmeye dayanıklılık
1.4 Kimyasal Etkilere Dayanım : Sabun, deterjan, kola, yağ meşrubat v.s gibi maddelere dayanıklı olması gerekmektedir.
1.5 Atmosferik ve Özel Şartlara Dayanım : Yağmur, güneş ve diğer atmosferik koşullara dayanıklı olması gerekir.
1.6-Dekoratiflik : Tüm bu özellikleri barındırmasının yanında dekoratif bir görüntü kazandırması beklenir.

2.Boya Cinsine Göre İstenen Özellikler ;

2.1-Dahili Plastik (PVA Esaslı) Boyalardan Beklenen Özellikler; Bu tip boyalardan örtücülük, beyazlık, silinebilirlik, dekoratiflik beklenmektedir.
2.2-Harici Plastik (Akrilik Esaslı) Boyalardan Beklenen Özellikler; Örtücülük, dış atmosferik şartlara dayanıklılık, solmamak, dekoratiflik
2.3-Sentetik (Alkid ve Yağlı) Boyalardan Beklenen Özellikler ;
Örtücülük, fırça ile rahat uygulanması, parlaklık kalıcılığı, sararmama, solmama, silinirken sabun ve deterjanlardan etkilenmeme, dış koşullarda atmosferik şartlara dayanıklılık ve dekoratifliktir. Yukarıdaki özelliklere dikkat edilirse, dekoratiflik çok önemli bir özellik olmasına rağmen diğer özellikler boyanın uzun ömürlü olması ile ilgili olduğundan önem taşır.Bunun yanında uygun olmayan yüzey hazırlığı, boyanın hatalı uygulanması ve kullanılması, uygun olmayan hava şartları boyadan iyi sonuç alınmasını en az % 50 olumsuz etkiler.

Ayrıca kullanılacak boyaların TSE standartlarına uygun olması istenmektedir. Su bazlı boyalarda TS 5808’e ,sentetik boya ve verniklerin TS 39’a,dış cephe hazır sıvalarının ve boyalarının TS 7847 `ye uygun olması istenmelidir.

KİRECİN DİĞER BOYA MALZEMELERİNDEN DAHA SAĞLIKLI OLDUĞU SÖYLENİYOR, BU DOĞRU MUDUR ?

HANGİ BOYALAR DAHA SAĞLIKLIDIR ?

Kireç asırlardır ve halen kireç badana olarak kullanılan bir duvar boyasıdır. Sağlığa zararı yoktur. Doğrudan su ile inceltilip kullanılırsa kuruyunca toz hale gelir ve sürtünmeyle çıkar. Kireç badana içine yapıştırıcı tutkal olarak Kemik tutkalı veya İsrail tutkalı diye satılan (PVA) beyaz tutkal karıştınlıp tozlaşması önlenebilir. Uzun ömürlü olmayan köy tipi diyebileceğimiz bir badana şeklidir.Genelde konutlann tavanlarında; kireç badanaya sadece ayçiçeği gibi yağ (1 teneke kireç badanaya 1 çay bardağı katılır) konup kolay sürülmesi sağlanıp kullanılmaktadır. Tavandaki rutubeti ve ısyı emdiği için ekonomik bir uygulamadır.Ancak her yıl yapılan yeniden boyama sonucu kat kalınlığı artarak yüzeyden tabaka halinde kopmalar yaşanır.Günümüzde kireç gibi aktif olarak rutubeti ve ısıyı emen, ayrıca kabarmayan Tavan Boyaları üretilmektedir.

· En sağlıklı boyalar su ile incelen boyalardır. Daha önce açıkladığımız gibi, sentetik yağlı boyalar kuruduktan sonra insan sağlığına zarar vermez.

BOYAMA İŞLERİNDE KULLANILACAK YARDIMCI ARAÇLAR NELERDİR ?

HANGİ ÖZELLİKLERE SAHİP OLMALIDIR ?
SEÇİMİ, KULLANIMI, TEMİZLİĞİ NASIL OLMALIDIR ?

Boyama işinin iyi sonuç vermesi; seçilecek boyanın kalitesi kadar kullanılacak aletlerin kalitesi ve bakımına da bağlıdır. Fırça, Rulo, Spatula, Zımpara kağıdı gibi aletlerimizi tanıyalım.

1-Fırça : İyi bir fırça hakiki domuz kılından yapılır. Bir boya fırçası boya ve verniğe hakim olmalı fırçanın kılları boyayı darbeleyip sürükleyecek kadar sert, aynı zamanda yumuşak bir sürtünme sağlayacak kadar da elastiki olmalıdır.

Dikkat edilınesi gereken hususlar:

• Yeni fırçanın tozunun giderilmesi, kopuk ve zayıf tutunmuş kılların temizlenmesi için, fırça kesinlikle yıkanmamalı parmaklar ile bükülerek ve silkeleyerek tozu ve kopmuş kılları alınmalıdır.
• Kullanılmamış yeni fırça tercihen önce astar boya tatbikatında kullanılarak uçlarının açılması ve yumuşaması sağlanmalı sonra son kat boya da kullanılmalıdır.
• Fırça boyaya kıllarının yarısına gelecek şekilde sokulmalı, fazla boyanın damlamasını önlemek için kutunun ağız kısmına sürerek fazlası alınmalıdır.
• Boyama işine kısa süreli ara verilecek ise, fırça boyanın içine dik olarak bırakılmamalı, kutunun üstüne yatırılmalıdır.
• Boya işlemi bitince veya uzun süreli aralarda fırça kullanılan boyaya uygun incelticiler ile temizlenmelidir.
• Sentetik boyada kullanılan fırça tiner ile, plastik boyada kullanılan fırça su ile temizlenmelidir.
• Su ile temizlediğimiz fırça kılları aşağı gelecek şekilde asılmalı, tekrar kullanılmak istendiğinde fırça bir süre suda bırakılarak kılların ıslanması sağlanmalıdır.
• Tiner ile temizlenen fırça eşit miktarda tiner-beziryağı karışımı içinde muhafaza edilmeli, tekrar kullanılacağı zaman, avuç içinde döndürülerek inceltici fırçadan iyice uzaklaştırılmalı, tekrar tinerle temizlenmemelidir.
• Fırça boyayı karıştırmak için kullanılmamalıdır.
• Fırça toz almak için kullanılmamalı, bu amaçla ucuz bir fırça tercih edilmelidir.

Hangi fırçalar nerelerde kullanılır?

Duvar yüzeylerin boyanmasında badana fırçası İzmir Fırça kullanıldığı gibi genelde rizlo da kullanılmaktadır.

İyi sonuç almak için:

– I/2, I,11/2 inç’lik fırçalar : Kapı, pencere doğramalarının boyanmasında
– 2, 21/2, 3 inç’lik fırçalar : geniş kapı yüzeylerinin boyanınasında
– 4,5 inç’lik fırçalar : duvar yüzeylerinin ve parkelerin boyanmasında

2 – Rulo : Rulo kullanımı tavan veya geniş duvar yüzeylerinin boyanmasında süratli iş yapmayı ve işin kısa zamanda bitirilmesini sağlamaktadır.Bugün Avrupa’a çeşitli malzemeler ile yapılan rulo çeşitleri fırçanın yerini alabilecek türde rulo tiplerini de içermektedir.
Rulonun kullanılmasını sağlıyacak rulo tablaları da satılmakta olup, rulo tablalarının ruladaki boyanın fazlasının alınmasına yarayan kanallar bulunmaktadır.

Rulo Uygulamalarında kullanılacak rulo tipleri aşağıda açıklanmaktadır. ;

Boya işinde kullanılacak ruloyu, işin cinsine göre seçmek gerekir:

kullanılmaktadır. Bununla beraber Dyo dünyaca ünlü Dyo Fia rulolarını üreterek ürün paletine dahil etmiştir.Fıa rulolarının kullanım tabloları aşağıdadır.

• Boya rulosunun ve tablasının kullanıldıktan sonra iyi bir şekilde temizlenmesi gerekir, aksi halde ihtiyaç olduğunda kullanılması mümkün olmaz.
• Plastik boya rulosu kullanıldıktan sonra bol su ile yıkanarak iyice temizlenir, silindir kısmı aşağı gelecek şekilde asılarak kurutulur.
• Yağlı ve Sentetik boyada kullanılan rulo temizlenirken önce gazete kağıdı üzerindeki boya mümkün olduğu kadar alınır. Sonra tiner içinde yıkanır ve gazete üzerinde yuvarlayarak kurutulur. Son olarak ılık sabunlu su ile yıkanır durulanır ve asılarak kurutulur.
• Rulo tekrar kullanılırken, tiner veya su ile nemlendirilip ıslatılır ve boya içine daldırılarak doyurulur, ızgarada fazla boya sıyrılıp kullanılır.

3-Spatula : Eski boyaların kazınmasında kullanıldığı gibi geniş ağızlı olanları (Pişbay tipi) macun tatbikatında kullanılır. Macun tatbik edilirken spatul yüzeye 45 derece ve altında bir açı ile bastırılarak çekilirse düzgün bir yüzey elde edilir. Macun tatbikatında kullanılan geniş çelik spatullar; uygun inceltici ile silinerek paslanmaması için nem miktarı az, ıslak olmayan yerlerde veya uzun zaman saklanacak ise yağlanıp muhafaza edilmelidir.

4-Zımpara Kağıdı : Genellikle inşaat grupları için; özel yapılmış zımparalar mevcuttur. Bunlar demir ve ağaç zımparası olarak isimlendirilir. 0, 1, 2, 3, 4 şeklinde numaralandırılmışlardır. 0’dan 4’e doğru gidildikçe kalınlaşmaktadır. 3 ve 4 numaralar tercihen yüzey hazırlığında 2 no.lu macun zımparasında, 1 numaralar da son kat boyanın zımparasında kullanılmaktadır.

5 – Su Zımparası : Oto boya ve mobilya cila işleri gibi hassas işlerde kullanılan kalın dişliden inceye doğru numaraları büyüyen 80, 100, 180, 200, 240, 300, 360, 400, 500, 800, 1000, 1200 numaraya kadar ilerleyen sıra takip eder. Yapılan işe göre 360 numaralardan sonrası son kat zımparası olarak yaş ve kuru olarak kullanılır.

BOYAMA İŞLEMİ HANGİ HAVA ŞARTLARINDA YAPILMALIDIR ?

Boyama işleminin 20-25 ⁰C ısıdaki ve % 40-60 normal hava nemliliğindeki hava ortamında kuru yüzeylere plastik veya sentetik(yağlı) boya uygulamaları yapılması idealdir. Boya üretici firmalar, boya uygulama tavsiyelerini kuruma ve katlar arası bekleme süreleri hakkında bilgileri ambalaj etiket ve broşürlerinde belirtmektedir.

Sentetik Boyalar : + 5⁰C altındaki ısıda ve çok nemli ortamda boyama işlemi yapılması tavsiye edilmez. + 15 ⁰C hava ısısında boyanın kuruma süresi normalden bir misli artar. + 5⁰C de ise en az üç dört misli gecikme olduğu gibi problemlerde başlar. 0⁰C altında ise kuruma süreleri 8-10 günü geçer hatta ikinci kat boyayı kabul etmez yüzeyde sarkma, kırışma gibi problemler çıkar.

Emülsiyon Su ile İncelen Plastik Boyalar (PVA,Akrilik Boya ve Hazır Sıvalar): + 5⁰C altında hava ısısında kesinlikle uygulama yapılması tavsiye edilmez. + 5⁰C hava ısısında kuru yüzeylere uygulanabilir. Bunun nedeni bu tür boyaların bağlayıcısının kimyasal yapısı + 5⁰C hava ısısı altında film yapma özelliğini kaybederek kuruma yapmalarıdır. Bütün Akrilik ve PVA esaslı su ile inceltilen boyalar için bu kritik nokta geçerlidir. Aksi halde uygulanan boya film yapmadığından yağan yağmurdan etkilenir, uygulamadan 2 ay sonra da yağmur yağsa, yüzeyden yıkanarak çıkar aşırı erozyona uğrar.

Dış cephe akrilik boya ve hazır sıvalarına yağmur etkisi:+ 20⁰C + 30⁰C normal hava şartlannda 6-8 saat içinde yağmurdan etkilenir.

+ 10+⁰C normal hava şartlarında 24 saat içinde yağmurdan etkilenir.
+ 5 ⁰C normal hava şartlarında 36 saat içinde yağmurdan etkilenir.
– 20 ⁰C hava sıcaklığındaki uygulamadan Dyolite sistemi etkilenmez.

Hava ortamı, sıcaklığın dışında aşırı nemli (% 65 üzerinde) ise etkilenme süresi daha da uzar. Yağmur tehlikesi için koruyucu tedbir alınmalı, yüzey iskeleye naylon örtü çekilerek yüzeyin ıslanması önlenmelidir.

BOYAMA İŞLEMİ YAPARKEN NASIL BİR SIRA İZLENMELİDİR?

Boyanacak yüzeylerin özelliğine, bulunduğu duruma ve seçilip kullanılacak boya cinsine göre yüzey temizliği çok önemlidir.Bu işlemlere yüzey hazırlığı diyoruz.Yüzey hazırlığı tavsiyelere uygun yapılmamış ise yapılan boyadan koruyucu uzun ömürlü bir fayda sağlanamayacaktır. Bilgisizlikten, önem vermemekten ve ucuza iş bitirmek için eksik ve yetersiz uygulama ve malzeme kullanmaktan dolayı karşılaşılan problemler ve ekonomik kayıplar önemli boyutlardadır.

Bu tür problemlerin yaşanmaması için Boyama işlemi aşağıdaki sırayı takip etmelidir:

1-Yüzey Hazırlığı : Yüzeyin cinsine ve durumuna göre yapılır.Bu konuya daha sonra geniş bir şekilde örneklerle yer verilmiştir.
2-İlk Astarlama veya Doyurma İşlemi : Uygulama yapılacak yüzeyin durumuna ve özelliğine göre seçim yapılır.Örneğin ;

3-Macunlama İşlemi : Yüzeylerin düzeltilmesi amacıyla kullanılan macunlar kullanım yerine göre farklılıklar gösterirler.Örneğin ;

4-Ara Astarlama İşlemi : Ahşap ve demir yüzeylere macun işleminden sonra ya ara astarlama işlemi yada doyurma işlemi yapılır.Ara astarlama işlemi yapılacak ise aşağıdaki ürünler kullanılmalıdır.

İç duvar yüzeyler için doyurma işlemi ara astarlama işleminden önce yapılmalıdır. Bunun nedeni ise macunun emişini kesmek ve macunu koruma altına almaktır.Bu işlem iç ve dış duvar yüzeylerin boyanması işleminde kullanılır.

5 – Son Kat Boyama : Ahşap ve metal yüzeylerde ara astar zımparalanıp üzerine 8-12 saat ara ile 2 kat sentetik son kat uygulanır. İç ve dış duvarların durumuna göre binder astarlar macunlu uygulamada ise iç cephede binder ve ara astarlar plastik boyalarda ise sadece binder astar uygulanır. Yüzeylere göre kullanılacak son kat boyalar aşağıdaki gibidir.

Şimdi de yukarıda sıraladığımız boyama işlemleri sıralamasının değişik yüzeylerde nasıl uygulanması gerektiğini detaylı olarak görelim.Ayrıca tüm yüzeylerin boya sistemlerinin sistematik olarak uygulama tabloları ekte sunulmaktadır.

A-Demir Çelik Yüzeyler :

Bu tip yüzeylerin paslanmaya karşı korunması gerekir.Bu amaçla kullanacağımız pas önleyici boyanın yüzeye tutunması ve yapışması, yüzeydeki yağ,tuz,nem ve en önemlisi pasın giderilmesi ile mümkündür. Pas yüzeyden uzaklaştınlmadığı taktirde oksitlenme pasların bulunduğu yerden diğer taraflara doğru yayılmaya başlar.Bu amaçla çelik telli fırça veya zımpara ile pas yüzeyden en iyi şekilde alınır ve sentetik veya selülozik tiner ile silinmesinin bir kaç saat sonrasında yüzey antipas astarlar ile astarlanmalıdır.Bu amaçla kullanabileceğiniz Dyo Antipas Astar en az iki kat uygulanmalıdır.Bu uygulamada birinci ve ikinci katlarda farklı renkler seçilmeli bu sayede boya atlama yapılmayarak fılm kalınlığının her yerde aynı olması sağlanmalıdır.Paslanmanın uzun süreli önlenmesi ancak üzerine uygulanan Dyo Antipas’ın kalınlığı ile mümkündür. Bu antipas uygulamasından sonra iki kat Dyolux,Dyosen, Forlux,Dyoten veya Dyomat uygulaması ile işlem bitirilmelidir.

Daha önce boyanmış ancak zaman içerisinde yıpranmış boya ve alttan kusan paslar üzerine doğrudan boya uygulamasına geçmek son derece yanlış olacaktır.Bu nedenle yüzeydeki hem eski boyalann alınması,hemde metal yüzeyde oluşan pasların temizlemesi amacıyla boya sökücüleri ile yüzeydeki eski boyalar alınmalı ardından iyi bir raspa işlemi yapılarak yeniden boyama işlemine geçilmesi boyama işleminin ömrü açısından oldukça önemlidir.

B-Ahşap Yüzeyler :

Devamlı su ve aşırı nemli ortamlarda bazı küf mantarları üreyerek ahşabın çürümesine neden olurlar.Ham ahşap emici bir yüzey olduğundan boyama işlemi öncesi yüzeyin emişi kesilerek ahşapın emprenye edilerek koruma altına alınması gerekmektedir. Ayrıca kullanılan ahşabın içindeki rutubet % 13 ün altında olmalıdır.

Doyurma işlemi ile ahşap suya karşı direnç kazanarak çürümez,aynı zamanda üstüne gelecek ; boyalann iyi tutunması sağlanarak sağlam bir boyama sistemi oluşturulur.

Doyurma işleminde klasik olarak Beziryağı tinerle 1/1 oranında inceltilerek kullanılsada bu uygulama tamamen yanlışeski bir alışkanlıktır.Beziryağı ağacı doyurur ancak suyun etkisinden ve ağaç kurtlarından ahşabı koruma altına almaz,hatta iyi bir besi ortamı yaratırlar. PlNOTEX; Bütün dünyada uzun yıllardır kullanılan boyama işleminden önce doyurucu ve koruyucu görev yapan bir emprenye malzemesidir..Bu amaçla 30 yıldır Türkiye’de DYO PİNOTEX AHŞAP KORUYUCU kullanılmaktadır.Ahşapların emprenye edilmesi amacı ile kullanılan DYO Pinotex Ham Tahta Koruyucu inceltilmeden bir gün ara ile tek veya çift kat uygulama yapılmalıdır.Aynı amaçla kullanılabilecek bir başka ürün ise DYO PİNOTEX DEKORATİF TAHTA KORUYUCU’DUR. Koruma ve doyurma amaçlı kullanılan bu ürünlerden sonra üzerlerine Dekoratif Renkli Pinotex (Ceviz,Açık Meşe,Koyu Meşe vb.), Pinotex Vernikli Tahta Koruyucu,veya Dyo Yat Vernik kullanılabilir.

Pinotex özel yapısı ve içerdiği zehirli maddeler ile ahşabın çürümesini, ağaç kurtları ve mantarlar tarafından yok edilmesini önler.Ahşapların yüzey temizliği ise aşağıdaki şekilde yapılmalıdır.

B.1 Ağaç üzerindeki budaklar reçine ve solvent ihtiva ettiğinden,zamanla üzerine uygulanan boyayı eriterek dışarıya kusar.Bunların yüzeyden alınması için budaklar yakılmalı ve bu kısımlar selülozik tiner ile temizlenmelidir.Ardından budakların üzerine çok ince bir kat selülozik dolgu uygulanması daha iyi sonuç verecektir.

B.2 Eski yıpranmış boyalı ahşap yüzeyler yeniden boyanacaksa dikkatle yakarak kazınıp çıkartılabileceği gibi boya sökücü ile yüzeyden kolayca kazınıp alınabilir.Bu yüzeyler iyice zımparalanıp ahşap ortaya çıkartılır.Pinotex ile doyurma işlemi yapılarak sıra ile boyama işlemine geçilir.

B.3-Eski boyalı yüzeyler bölgesel onarımı yapılacak kadar iyi ise : Önce tüm yüzey zımpara yapılır,çıkan ahşap yüzeyler Pinotex ile doyurulur..Süper Macun ile gerekli onarımlar yapılır,macun kuruduktan sonra macun uygulanmış bölümler Kvik Sentetik Astar ile astarlanır ve kuruduktan sonra zımpara yapılarak üzerine son kat boya Dyolux, Dyoten veya Dyosen uygulanır. Gerekiyorsa ikinci kat yapılır.

C Duvar Yüzeyler :
Duvar yüzeyler iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır.

C 1-İç Duvar Yüzeyler : İç duvar yüzeyleri 5 kısımda incelenebilir.

C.1.1-Ham Sıvalı Yüzeyler :Önce zımpara taşı ile bütün yüzey silinerek yüzeydeki serbest halde veya az tutunan kum tanecikleri yok edilir,bu işlem çok önemlidir. Bu uygulama ile hem boyanın altında kalacak gevşek zeminler yok edilmiş olur,hemde macun uygulaması için oldukça düzgün bir yüzey hazırlandığından macun uygulaması kolay ve güzel olur.Aynca yüzeydeki girinti ve çıkıntılar yok edildiğinden boya sarfıyatında en az % 20’lik bir kazanç sağlanacaktır.Bundan sonra yüzeye akrilik bir astar olan Dyobinder 1: 6 veya 1: 7 (6-7 katı su ile) su ile inceltilerek takoz fırça veya rulo ile yüzeye emdirilir.Emilen Dyobinder boyanın tutunmasına sağlam bir zemin hazırladığı gibi,son kat boya sarfıyatını azaltır. Dyobinder uygulamasında dikkat edilecek bir husus ise astarın yüzeye aşırı uygulanmaması ve daha düşük oranlarda inceltilmemesidir(3-4 katı su ile gibi).Bu durumlarda yüzeye aktarılan Dyobinder oranı arttığından yüzeyde camsı bir tabaka oluşacak ve üstüne gelecek boyaların yapışmaları zayıflayacağından,çok kısa bir zamanda yüzeyde kabarmalar yaşanabilir.

C.1.2-Kireç Astarlı Sıvalı Yüzeyler : Genelde yeni inşaatlarda,en lüx olanlarında dahi kireç badana astar uygulaması alışkanlıktan dolayı yapılan bir uygulamadır.Aslında bu işlemin amacı sıva yüzeyindeki boşlukların kireç ile doldurularak plastik boyaya düzgün bir zemin hazırlamaktır.

Kireç badana aslında söndürülmüş kireç taşının su ile inceltilerek uygulanmasıdır.Kuruduğu zaıııan yüzeyde toz tabakası oluşturur.Bu toz tabakası kireç üzerine uygulanan boya ve macunların duvara tutunmasını engeller. Zamanla boyanın yüzeyden kopmasına neden olur.Bu kopmalar 2.ve 3. boya uygulamaların da daha da belirginleşir.Bunun nedeni ise kireç artık bu ağırlığı taşıyamıyacak duruma gelmiştir. Ayrıca oldukça emici özelliği olduğundan boya sarfiyatını %30-40 arttırır.

Sonuç olarak ; Kireç astar uygulaması kesinlikle yanlış bir uygulama olup,ekonomik kayıplara neden olur.

Böyle bir durumda yüzeydeki kireç kalın ise mümkün olduğunca kazınarak ortamdan uzaklaştırılmalı ve ardından Dyo Üniversal Binder Astar ile kalan kireçler yüzeye tesbit edilmelidir.İnce tabaka halinde olan kireçli yüzeylerde kireç sert bir fırça ile süpürülmeli ardından Dyo Üniversal Binder Astar veya Dyobinder uygulanmalıdır.Bu durumda Dyobinderin sarfyatı 20-30 g/m2, Universal Binderin ise 90-100 g/m2 dir.

C.1.3 – Eski Tutkallı Badanalı Yüzeyler : Duvar yüzeyine zayıf tutunmuş aynı zamanda emişi fazla olan yüzeylerdir.Eğer yüzey çok zayıf değil ise ve son kat plastik boya uygulanacak ise, önce Dyobinder 6 misli su ile inceltilerek veya Dyo Üniversal Binder inceltilmeden yüzeye emdirilir.Ardından iki kat plastik boya uygulanarak işlem bitirilir.Yüzeyin çok zayıf ve kalın olduğu durumlarda mutlaka tüm yüzey kazınmalıdır.Sonra ilk astarlar uygulanarak boyama işlemine devam edilir.

C.1.4 – Saten Alçı ile Düzgünleştirilmiş Duvar Yüzeyi :Alçı çok emicidir,zamanla tozlaşmaya uğrar ve üzerindeki boyayı taşımaz hale gelir.Yeni boya onarım katları yapıldıkça yüzeyde şişmeler kopmalar meydana gelir.Bunu önlemek için ; alçı macunlu yüzey Dyobinder veya Üniversal Binder ile doyurulmalıdır.

C.1.5 – Kalıp Beton (Brüt Beton) Yüzeyler : Kalıpların beton yüzeyinden kolay ayrılmasını sağlamak için kullanılan kalıp yağları iç duvar yüzeylerinde plastik boyaların ve kireçin yüzeye yapışmasını ve tutunmasını engeller.Uygulanan boya yaprak halinde yüzeyden kopar.Bunun önlenmesi için yüzeydeki yağın tinerle silinerek alınması veya solventli özel akrilik binder Dyo Üniversal Binder yüzeye yedirilerek uygulanırsa sorun çözümlenmiş olur.

C.2-Dış Cephe Duvar Yüzeyleri ;

C.2.1- Normal Sıvalı Yüzeyler : Yüzeye akrilik dış cephe boyası (Sadotex, Texure-1, Texture-II ve Dyosil), Sentetik esaslı bir boya (Dyolite-Dyolite Flat) veya hazır sıva (Dyokap, Dyosit) uygulamaları yapılmadan önce boya uygulanacak ise binder (Dyobinder veya Üniversal Bınder), hazır sıva uygulanacak ise emülsiyon astar (Dyokap veya Dyosit Emülsiyon Astar), Sentetik esaslı kullanılacak ise (Dyolite, Şefaf Astar ) ile yüzeyin sağlamlaştırılması ve iyi bir tutunma sağlaması için mutlaka tavsiye edildiği şekilde uygulanmalıdır.

Eğer uygulanmaz ise: Boya ve hazır sıva mevsimsel atmosferik dış şartların etkisinde zayıf yüzeyde çalışarak dış cepheden beklenen uzun ömürlü dayanıklılık sağlanmamış olur.

C.2.2-Prefabrik Beton,Gaz Beton (Ytong) Tipi Yüzeyler :Çok emici zayıf ve gözenekli yüzeylerdir. Yüzeyin sağlamlaştırılması ve emiş özelliğinin kesilmesi için kullanılacak en uygun malzeme solventli özel akrilik binder Dyo Üniversal Binder veya Dyolite şeffaf astar inceltilmeden yüzeye uygulanmalıdır. Yüzey düzeltme işlemi gerekiyor ise Akrilik dış cephe macunu Dyo Akrofıller Dış Cephe Macunu kullanılır. Çukur yerler bir kaç defada, yüzey kaplama şeklinde düzeltmeler 2-3 mm yi geçmeyecek kalınlıkta uygulanmalıdır.

Macunlu yüzeyler düzgünleştirilmesi kuruma tamamlanmadan keçe takozla yapılırsa zımparaya ihtiyaç olmaz. Macun üzerine 1 gün sonra tekrar Dyo Üniversal Binder uygulanır ve uygulanacak dış cephe boyası veya kaplama malzemesi tatbikatına geçilir.

Dış cephelerde kullanılacak astar ve son kat ürünler aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

MEKANLARIN İHTİYAÇ DUYDUĞU BOYAMA İŞLEMİNİN İHMAL EDİLMESİ NE GİBİ ZARARLAR DOĞURUR ?

• İç mekanlarda iyi uygulanmış ahşap veya duvar boyası dıştan hasar görmedikçe koruyuculuğunu sürdürür, fakat zamanla kirlenmesi islenip sararması 3-4 yılda bir yenilenmesini gerektirebilir. Temizlik ve renk zevkimiz içinde bu bir ihtiyaçtır.
• Dış yüzeylerdeki duvar boyalan iyi seçilmiş ve uygulanmış ise uzun yıllar (10 yıl üzerinde) dayanır. Çevre kirliliği açısından yüzey yıkanarak temizlenmiyor ise yeniden boyanması istenebilir.
• Dış yüzeylerdeki Ahşap ve demir doğramalar üzerindeki boyalar atmosferik şartlarda yıpranabilir. Bu durum görüldüğü takdirde onarım yenileme boyama işi geciktirilmemelidir. Eğer onarım boyası yapılmazsa demir yüzeylerde paslanma ile korozyon artar, ahşap yüzeyler korumasız kalır ahşap çürür ve doğramaların yenilenmesini gerektirebilir. 3-4 yılda bir bu yüzeyler boyanarak uzun yıllar korunabilir.

HANGİ MEKANLAR İÇİN NE RENK BOYA TAVSİYE EDERSİNİZ?

” Renkler ve zevkler tartışılmaz “ Ata sözünü hatırlayınız. Renkler zevklerle bağlantılı olduğu gibi mimari ve sanatsal açıdan farklı yorumlanabilir. Bizim tavsiyemiz bilimsel açıdan muhtelif renklerin açık-koyu, sıcak-soğuk, mat-parlak gibi değerlendirildiğinde insan üzerinde bıraktığı zevk ve his gibi duygusal etkileri açıklamak olacaktır. Bu da insanlann aldığı kültüre göre farklı yorumlanacaktır.

Açık renkler: Boyutları büyütür ve odalar daha geniş gözükür. Beyaz ve pastel açık renkler. Hastahane ve çocuk yatak odalan için iyi bir seçimdir.

Koyu renkler: Bu tip renkler ışığı emer ve duvarları birbirine daha yakın gösterir. İç mekanlan olduğundan küçük gösterir. Koyu renkler Kütüphaneler ve çalışma alanlannda kullanılır.

Sıcak renkler: Kırmızı, sarı, turuncu, kahverengi sıcak renklerdir. Yemek yenen alanlarda; yaygın kullanılır. Sarı, Kırmızı ve Oranj renkleri kuzeye bakan odalarda sıcaklık ve ısınma hissi yaratır. Yatak odalannda kullanılır.

Soğuk renkler: Maviler, yeşiller,lacivert ve gri renkler soğuk renklerdir. Ferahlık hissi verir. Küçük odalarda ve banyolarda kullanılır.

Parlak renkler: Aktiflik hissi verir. Örneğin çalışma alanlarında parlak renkler kullanılır.

Mat renkler: Dinlenme ve rahatlık hissi verir. Örneğin yatak odalarında, çalışma odaları ve ofislerde kullanılır.

BOYAMA SONRASI ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER

AMATÖR BOYACILAR İÇİN BUNLARDAN BAŞKA TAVSİYELERİMİZ VAR MI ?

Zarara uğramamak için:

• Büyük ve güvenli markaları tercih ediniz , herhangi bir problem yaşadığınızda üretici firma yardımcı olacaktır.
• Aldığınız malzemelerin etiket ve broşürlerini okuyunuz ve talimatlara uyunuz.
• Boya işlemini iyi hava ve ortam şartlarında yapınız.
• Boya öncesi yüzey temizliğine ve alt yapı, astar ve macun malzemelerinin iyi olmasına ve iyi uygulanmasına dikkat ediniz

BOYAMA İŞLEMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR ?

• Hava şartlarının önemini belirttik
• Kullanmadan önce boyayı iyice karıştırınız. Boya üzerinde aşırı kaymak var ise, sert dip çökmesi yapmış karışmıyor ise kullanmayınız. Bayinize veya boyayı iyi bilen birine danışınız, şüphelerinizi gideriniz. Yetmiyorsa üretici fırma Teknik Servislerine telefonla danışınız. Gerekirse bayiniz boyayı değiştirecektir.
• Kullanmadığınız zaman boya kutusunun ağzını sıkıca kapatınız.
• Kutu içinde boya kullandıktan sonra fazla boşluk kaldıysa özellikle sentetik boyalar ve Pinotex’te uzun süre saklayabilmek için, kaymaklanmasını ve bozulmasını önlemek için daha , küçük bir kutuya aktarınız, sentetik boya ve astarlar üzerine az tiner ilave ( 1 mm) edip kutu ağzını sıkıca kapatıp saklayınız. Sentetik macunu kullandıktan sonra kalan kısmın üzerine su ile ıslatılmış bez koyarak hava alıp kurumasını önleyiniz.
• Sıcak satıhlara boya sürmeyiniz.
• Yağlı kirli, kabarmış yüzeylere boya sürmeyiniz, önce temizleyiniz.
• Parlak satıhlara zımpara yapmadan boya sürmeyiniz.
• Boyayı aşın derece inceltmeyiniz, üretici fırmanın tavsiye ettiği incelticiyi talimatına uygun olarak kullanınız.
• Kalın tek kat boya yerine ince iki kat ile son kat boyayı kullanınız.

BOYA SATIN ALIRKEN TÜKETİCİNİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN NOKTALAR NELERDİR ?

• Boya satıcısına nasıl bir yüzey için bir boya istediğini açık tarif etmelidir. Yardımcı malzemeleri de aynı türden istemelidir.
• Boya ihtiyacını büyük firmaların kaliteli boyalarından tercih etmelidir. Ucuz ekonomik denen boyalar, kaliteli iyi ve lüx veya birinci kalite boyalara oranla ucuz olsa dahi, iyi boyadan daha fazla sarfla çok daha iyi sonuç alınacağından aradaki malzeme maliyet farkı % 15-20 yi geçmeyecektir. Halbuki işçiliğe harcanacak maliyet ve zaman değişecektir.
• Sentetik veya yağlı son kat ve Astar boya gibi malzemeleri alırken üretici firmanın Tineri’ni almak en uygun seçimdir. Başka firma veya ucuz tinerler alınıp kullanılması, boyamızı uygularken problem yaratabilir. Tasarruf ederken çok az bir fiyat için zarar görebilirsiniz.
• İyi mamul üreten firmaların aynı kalite mallarının fiyatları hemen hemen birbirinin aynıdır. Ucuza itibar etmeyiniz.

BOYA YAPILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN SAĞLIK KURALLARI NELERDİR ?

Önce güvenlik önlemi alınınalıdır : Yangın tehlikesine karşı su ile incelen Plastik boyalar emniyetlidir. Sentetik veya yağlı boyalar, vernik, astar ve tinerler yanıcıdır, açık alev, aşırı ısı üreten yerlerden uzak tutulmalı, iyi havalandırıan yerlerde bu boyalar sıkı kapalı bulundurulmalıdır.

Yangın halinde : Yayılmış, dökülmüş boya ve tineri su ile söndürmeyiniz; hafif olduğu için su ile yangın alanı daha genişler. Yangın söndürücü veya kalın battaniye kumaş vs. örtüp üzerini ıslatıp kontrol altına alabilirsiniz.

Sağlığa zararlılığı : Su ile incelen plastik boyalar zararsızdır. Sentetik boyalar ve tinerler kullanılırken tiner buharlaştığı için ortamdaki oksijen azalacağından solunum yetersiz olur, bunun için iyi havalandırma yapılmalıdır.

Ele, yüze ve göze sıçramalar halinde: gözler için bol su ve sabunlu su ile yıkanıp durulanmalı, kesinlikle tiner kullanılmamalıdır. EI, yüz deri üzeri tinerle ıslatılmış bezle silinip aynı şekilde yıkanmalıdır.

Pinotex gibi zehirli mamüllerde: İçilirse zararlıdır. Kullanırken korunmak için ince olan malzeme sıçrayacağından eldiven ve gözlük kullanılması gereklidir. Sıçramalarla deri ve gözler tahriş olabilir. Hemen bol ve sabunlu su ile yıkanması zarar vermesini önler.

Boyaya başlamadan önce ellerinizi vazelinle veya kremle nemlendiriniz, cildiniz korunur, temizlemek kolay olur.

Genel Tedbir: Boya malzemelerini kapalı tutunuz, çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza ediniz.