Antik Dünyanın Bir Harikası PARTHENON

Akropolis’in anlamı yüksek yer demektir. Antik Yunanlıların tanrılara taptıkları bir yer de burasıdır. Atinalılar burada kendilerini tanrılara daha yakın hissediyorlardı. Pek çok tanrıları olsa da bu tapınağı en eski tanrılardan biri olan Athena’ya adadılar.

58 dev sütunlu Parthenon 2400 yıl boyunca pek çok afete ve depreme dayanarak günümüze kadar varlığını sürdürmüş olup bu olağanüstü yapının Antik Yunanlılar tarafından nasıl inşa edildiği konusu günümüzde bile tartışılmaktadır. Altın orana sahip olduğu söylenen bu Antik tapınakta restorasyon çalışmaları devam etmektedir.

Parthenon’un mimarisinde 13 bin mermer taş öyle bir hassasiyetle bir araya gelmiştir ki birleşim yerlerinden su bile sızmamaktadır.

Devasa büyüklükteki blokların her biri 10 ton ağırlığındadır. Fakat Atina’da mermer yoktur. Peki antik Yunanlılar bu devasa mermer parçalarını nerden bulmuş ve bu yüksekliğe çıkarmışlardır?

Bunun yanıtı kentin 17 km uzağındaki Pentelikon dağındadır.

Bu dağ Parthenon’un doğduğu yerdir. Antik Yunanlılar büyük kaya yüzeylerinden mermerleri çıkarıp Atina’ya taşıdılar.

Bugün Pentelikon dağında modern bir taş ocağı mevcuttur. Şu anda Akropolis’in restorasyonunda kullanılacak mermer yine bu ocaktan temin edilmektedir. Bugün modern aletlerle bile bu derece büyük bloklar çıkarmak oldukça zorludur. Kayalarda pek çok doğal boşluk vardır. En ufak bir çatlak mermerin kırılmasına neden olur. Bu yüzden bugün elmas kaplı kablo testerelerle kayalar yavaşça kesilmektedir. Antik yunanlılar el aletleri kullanarak yıllar boyu süren çalışmalar ile bu blokları oluşturmuşlardır.

Tapınağın bulunduğu kayalık kentten yaklaşık 70 metre yukarıdadır. Antik Yunanlıların devasa mermerleri bu yüksekliğe çıkarmaları büyük araştırma konusu olmuştur.

Antik yunanlılar pürüzsüz bir taş rampa yaptılar. Rampanın eğimi oldukça azdı. Yaklaşık 10 derece. Rampanın aşağısına ustalar mermer blokların ağırlığına dayanan bir araba yerleştirdiler. Kayalığın zirvesine ise devasa bir ahşap makara yerleştirdiler. Kayalığın çevresini dolaşan güçlü bir halat aşağıdaki arabaya doğru iniyordu. Halatın bir ucunu da yukarıdaki başka bir araca bağladılar ve bunu molozla doldurdular. Ustalık ürünü bir teleferik sistemi çalışmaya başladı. Bu şekilde  mermer blokları 70 metre yüksekliğe taşıyabildiler.   

Arkeologlar bu tapınağın tarihini araştırırken tapınağın tabanında tuhaf bir şey farkettiler. Zeminin altında onbinlerce kireç taşı keşfettiler. Araştırmalar bu kireçtaşlarının tapınaktan yüzyıl daha yaşlı olduğunu göstermiştir.

Arkeologlar çevredeki eski kireç taşlarını numaralandırıp birleştirdiler, yıllar süren çalışmadan sonra tapınaktan evvel de başka bir yapının burada olduğunu tespit ettiler. Çevredeki parçaları birleştirdikten sonra gizemli bir binanın var olduğuna kanaat getirdiler. Çevreyi araştırınca  pek çok ilkel olan heykel kalıntıları da buldular.

Yunanlılar Parthenon’u inşa etmek için ölçüm hassasiyetlerini sürekli tekrarlamalıydılar. Peki bunu nasıl yaptılar?

Antik duvarcılar mükemmel bir dikdörtgen biçiminde 13bin mermer blok biçimlendirdi. Bu bloklarla 12 metre yüksekliğinde duvarlar ördüler. Dışarda 800den fazla devasa mermer silindir yaptılar. Bunlarla 3 kattan daha yüksek 58 sütun inşaa ettiler. Üstlerinde 10 tondan daha ağır taşlar bulunuyordu. Restorasyon çalışmalarında şimdi bile mermerleri tam hizada yerleştirmek çok zorken Antik yunanlılar böyle devasa yükleri kaldırıp cerrahi bir kesinlikle yerine nasıl yerleştirdiler? Taş ocağında daire biçimine getirilen mermer parçalarının kenarlarında parçalar bırakılırdı. Silindirleri bu mesnetlerden halatlarla taşınırdı. Bir sütun için 11 silindir kullanıyorlardı. Silindirlerin alt ve üst ortalarında oyuklar vardı. Bu oyuklar ahşap parçalarla tutturulmuştu. Depremde deprem etkisini sömüren bu ahşap parçalar sayesinde sütunlar yıkılmadı.

Tapınağın renkleri de yine antik boyama teknikleriyle hazırlanan özel karışımlarla yapılmıştı, sakızlı balmumlarıyla hazırlanan cilalı parlak renkleri vardı.

MS. 267’de istilacılar çatıyı yıktılar. Athena Heykeli, yani tonluk altın ve fildişi ortadan kalktı.

Günümüzde tapınağın restorasyon çalışmaları devam etmektedir. Dayanıklı yapısıyla görkemli Parthenon antik bir tanrıçaya tapınmak için inşa edildi. İnşa edilmiş en büyüleyici yapılardan biri olmayı hala korumaktadır.

Benzer İçerikler