Betondan Beklenilen Performans Nasıl Olmalıdır?

Yapıda istenilen şekil ve boyutlarda betondan yapılmış elemanların kullanması için önce, o şekil ve boyutlardaki kalıplar hazırlanmakta ve işlerine taze beton yerleştirilmektedir. Kalıpların içerisindeki beton yeterince sertleşip dayanım kazandıktan sonra da, kalıplar sökülmektedir. Beton sertleşmesi ve dayanım kazanması, kalıpların sökülmesinden sonra da devam etmektedir.

Bazen, istenilen şekil ve boyutlarda ki kalıplar kullanılarak, içerisinde Çelik donatı bulunmayan veya Çelik donatı ile takviye edilmiş beton elemanlar bir fabrikada önceden üretilmekte ve sertleşmiş durumdaki bu elemanlar yapının bulunduğu yere taşınarak kullanılmaktadırlar. Beton bloklar, direkler, borular, panel duvarlar, kirişler, döşemeler gibi elemanlar ön yapımlı (prefabrike) elemanlara örnek olarak belirtilecek elemanlardır.

Taze Betondan Beklenilen Performans

Taze beton, kolayca kırılabilir, taşınabilir, yerleştirilebilir, sıkıştırılabilir, ve yüzeyi düzeltilebilir olmalıdır; bu işlemler sırasında iri agregalarla çimento harcı arasında ayrışma olmamalıdır. (bu özelliklerin tümü “işlenebilme” olarak tanımlanmaktadırlar.)

Yerine yerleştirilen taze betonun içerisindeki suyun yukarıya çıkma eğilimi (terleme) mümkün olduğu kadar az olmalıdır. Betonun homojen yapısı bozulmamalıdır.

Ayrıca, malzemelerin kırılmasından hemen sonra plastik duruma sahip bir beton da, plastikliğin kaybolmasına kadar geçen sürenin uzunluğu (priz süresi), gerekenden daha uzun veya daha kısa olmamalıdır.

Sertleşmiş Betondan Beklenilen Performansı

İster yapıdaki kalıbına yerleştirilerek elde edilen beton elemanların üretilmesinde, isterse ön yapımlı beton elemanların üretilmesinde üreticinin ve kullanıcının son hedefi, sertleşmiş durumdaki betonun, kendisinden beklenilen özellikleri gösterebilecek kalitede olmasıdır.

Sertleşmiş betondan beklenen başlıca özellikler şu şekilde sıralanabilir;

• 7 günlük, 8 günlük, 90 günlük gibi herhangi bir yaş için hedeflenmiş olan minimum beton dayanımından daha az bir dayanım göstermemelidir. 
• Çevredeki suyun ve diğer sıvıların betonun içerisine kolayca girerek olumsuz etki yaratmaması için, yeterince geçirimsiz olmalıdır.
• Yapıda hizmet gördüğü süre içerisinde çevrede oluşan yıpratıcı etkenler karşısında yeterince dayanıklı olmalıdır. Bir başka değişle, donma-çözülmeye, ıslanma-kurumaya, ısınma-soğumaya, aşınmaya, asitlere, sülfatlara ve alkali-agrega reaksiyonu gibi kimyasal reaksiyonlara karşı dayanıklılık gösterebilecek kalitede olmalıdır. (Betonun zaman içerisinde çevreden maruz kalabileceği etkenler karşısındaki dayanıklılığı, “durabilite” olarak da adlandırılmaktadır.)
• Yeterli hacim sabitliğine sahip olmalıdır; yani, çatlamalara yol açacak ölçüde büzülme (rötre) veya genleşmeye göstermemelidir.

Basınç dayanımı, eğilme dayanımı, çekme dayanımı, tekrarlı yükler altında yorulma dayanımı, gerilme-birim deformasyon ilişkisi, elastik sabit yükler altında sünme ve yoğunluk, beton da aranan önemli özelliklerdir.

Alıntı: BETON – Prof. Dr. Turhan Y. Erdoğan – Ortadoğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

757 sayfalık kitapta beton hakkında çok yararlı bilgiler içermektedir. Eğer bulabilirseniz almanızı tavsiye ederiz. Bu güzel kaynağı bizlere bırakan hocamıza Allah’tan rahmet diliyoruz, mekanı cennet olsun.

Benzer İçerik: https://www.insaatim.com/yapi-malzemesi-olarak-beton/