Depreme Hazır Mısınız?

Bazen önemsiz gibi görünen küçücük bir bilgi, yerinde kullanılırsa hayat kurtarabilir…

Neredeyse tamamı deprem bölgesinde olan ülkemizde,   aşağıdaki pratik bilgilerle siz de kendinizin veya yakınlarınızın hayatını kurtarabilirsiniz.

Depremle yaşamayı öğrenmek…
Depremin zararları; deprem ile meydana gelen sarsıntı ve zemin hareketlerinden dolayı yapıların çökmesi, can kaybı, su, kanalizasyon, ulaşım, elektrik ve haberleşme sistemlerinin hasar görerek çalışamaz duruma gelmesidir. Bunlardan başka, heyelan ve çamur akmaları, depremin neden olabileceği deniz dalgaları, zemindeki oturmalar, deprem yüzünden meydana gelebilecek yangınlar da deprem zararlarını artırabilmektedir.

Depremin zararlarını azaltabilmek ve can kaybını önlemek için, bu konuda bilgi birikimini artırarak hazırlıklı yaşamak gerekiyor.

Bunun için öncelikle; üzerinde binaların inşa edileceği zeminin jeomekanik özelliklerinin, jeolojik, jeofizik, sismolojik ve jeoteknik yöntemlerle incelenerek yerleşime elverişli olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu yapıldıktan sonra binalar, zeminin özelliklerine uygun yapı tasarımlarına, deprem riskine karşı da alan yapı tekniklerine göre inşa edilmelidir.

Bundan başka acil durum çalışmaları dikkatle planlanmalı ve uygulamasında karşılaşılabilecek güçlükleri azaltmak için, önceden yapılacak tatbikatlar ile vatandaşlar bilgilendirilmelidir.

1. Ne zaman olacağını bilemediğimize göre, elimizden depremi beklemekten başka bir şey gelmez mi?
Yanlış! Depreme karşı önlemlerimizi almak için, ille de onun tam tarihini bilmemiz gerekmiyor. Hazırlıklı olursak; hem can kaybını, hem de maddi zararları en aza indirebiliriz.

2. Deprem sırasında kapı kirişinin altında durmak, söylendiği gibi güvenli bir 
yol mudur?
Hem doğru, hem yanlış. Ahşap ve tuğladan yapılmış eski evler için güvenli bir yol olabilir, ama yeni betonarme binalarda evin her tarafı, kirişlerin altı kadar sağlamdır. Böyle yeni binalarda kiriş altında durmak, yaralanma riskini artırabilir bile. En iyisi, tavanının yüzölçümü küçük olan koridor gibi bir alanda, bir duvara yaslanarak sarsıntının bitmesini beklemektir.

3. Depreme hazırlık olarak, evimde neleri bulundurmalıyım? 

• Yedek pili olan bir pilli radyo.
• Yedek pili ve ampulü olan bir el feneri.
• Cep telefonu
• Evdeki herkesin sürekli olarak aldığı ilaçların da içinde bulunduğu ilk yardım çantası.
• Yangın söndürme aleti.
• Su ve gazı kapatmak için ingiliz anahtarı.
• Evdeki herkese yetecek kadar su (kişi başına günde 3 litrelik bir şişe olarak hesaplayın).
• Birkaç günlük konserve ve konserve açacağı.
• Bisküvi, şeker gibi ambalajlı kuru gıdalar.
• Evcil hayvanınız varsa, onun yiyeceğini de unutmayın.

4. Depreme karşı nasıl hazırlanmalıyım?

• Depreme hazırlık olarak evinizde bulundurduğunuz malzemelerin yerini evdeki herkese gösterin.
• İlk yardım kurslarına katılın.
• Evinizin elektrik sigortasının, su ve gaz vanalarının yerlerini ve nasıl kapatılacağını öğrenin ve evdeki herkese ögretin.
• Yüksek raflara ağır cisimler koymayın.
• Ağır beyaz eşya ve ağır mobilyaları döşemeye veya duvara tutturun.
• Deprem sırasında aile fertlerinin birbirinden ayrılmaları halinde, yeniden nerede buluşabileceğini planlayın.
• Evinize en yakın itfaiye, karakol ve hastanenin yerini, telefon numarasını öğrenin.
• Komşularla konuşun, deprem sırasında birbirinize nasıl yardım edebileceğinizi kararlaştırın.
• Ailenizin her ferdinin, bütün bu önlemleri bildiğinden emin olun.
• Çalışıyorsanız, işyerinizin acil durum planlarını ve kendinize düşen bir sorumluluğun olup olmadığını öğrenin,

5. Deprem sırasında ne yapmalıyım?

• İçerdeyseniz orada kalın! Sakın dışarıya çıkmaya çalışmayın. Elektrik ve gazı kapatın.
• Başınızın üzerine bir yastık tutarak masanın altına girin veya koridora çıkın. Evin iç duvarına yaslanarak bekleyin. Çömelerek beklemek, belkemiğinizi de koruyacaktır.
• Pencerelerden, ateşten ve ağır eşyalardan uzakta durun.
• Mutfaktaysanız hemen oradan çıkın! Dolap kapakları açılacağından, içinden dökülecek kesici aletler ve ağır mutfak araçlarıyla yaralanabilirsiniz.
• Sarsıntı sırasında güvenli pozisyonunuzu alana kadar hızlı davranın ama sakın koşmayın.
• Deprem sırasında dışardaysanız meydanlık bir alana çıkın. Binalardan, yüksek duvarlardan, elektrik direklerinden uzak durun. Sakın içeriye girmeye çalışmayın.
• Otomobil kullanıyorsanız yavaşça kenara çekip durun. Köprü altında veya köprü üzerinde kalmayın.
• Sarsıntı durana kadar otomobilin içinde bekleyin.
• Sinema, konferans salonu gibi bir yerdeyseniz, paniğe kapılmadan kubbeli ve geniş tavanlı mekanlardan, dar tavanlı bir bölmeye geçin. Avize gibi asılı cisimlerin altında durmayın. Sarsıntı geçer geçmez, acil çıkış kapılarından binayı terk edin. Bu tür kalabalık yerlerde paniğe kapılmanın, depremden daha tehlikeli olabileceğini unutmayın.

6. Deprem sırasında neleri yapmamalıyım?

• Gazı kapattıktan sonra emin olmak için yeniden kontrol etmeyin. Telaşla bu kez açabilirsiniz.
• Gaz kaçağı riskine karşı mum, çakmak, gaz lambası veya kibrit yakmayın.
• Telefonu meşgul etmeyin, gerektiğinde sadece yardım istemek için kullanın Çağırdığınız yardımın gelemeyeceğini de bilin ve paniğe kapılmayın.

7. Depremden hemen sonra ne yapmalıyım?

• Kendinizin ve çevrenizdeki insanların yaralanıp yaralanmadığını kontrol edin. Gerekiyorsa ilkyardım uygulayın.
• Su, gaz ve elektrik tesisatını kontrol edin, hasar görmüşseler derhal vanaları ve sigortaları kapatın.
• Gaz kaçağı olup olmadığını kokuya dikkat ederek kontrol edin. Emin olmadan asla kibrit ve çakmak kullanmayın ve elektrik düğmelerini açıp kapamayın. Gaz kaçağından kuşkulanırsanız, hemen pencereleri ve kapıları açın, binayı terk edin ve sorumluları çağırın.
• Deprem hakkında bilgi sahibi olmak için radyonuzu açın. Çok gerekli olmadıkça telefonu kullanmayın ve hatların daha acil haberleşmeler için kullanılabilmesine yardımcı olun.
• Bölgenizdeki kanalizasyon ve atık su tesisatının hasar görüp görmediğini öğrenmeden tuvalet rezervuarını boşaltmayın.
• Kırık cam, döküntü, çivi vs. gibi tehlikelerden korunmak için bot ve eldiven giyip, asansörü kullanmadan dışarı çıkın. Binalardan ve bacalardan uzakta durun.
• Görevli ve sorumlu olmadıkça, hasar bölgesine ve hasarlı binalara girmeyin.

Ana şoku izleyen artçı depremlerin yeni hasarlara neden olabileceğini unutmayın ve bunlara karşı hazırlıklı olun.