Depremin Düşündürdükleri

BİRAZ UZUN BİR YAZI AMA MUTLAKA OKUYUNUZ.
Öncelikli olarak şunu hatırlatmak isteriz. “Bir gün, bir yerde, bir şekilde yardıma muhtaç duruma düşebilirsiniz.” Yaşanan depremde hayatını yitirenler de sizin gibiydiler. Onlarında hayalleri, umutları, sevenleri vardı. Bütün bunları 45 saniye içerisinde yitirdiler. Hiç düşündünüz mü ? İnsanlar hayatlarını neden kaybettiler? Kurtulma şansları olabilirimiydi? Kurtarılanlar sadece şanslı oldukları için mi yaşıyorlar? Unutmayın! Deprem ne ilahi bir ceza ne de çaresizliğin adıdır. Yarın bu soruların cevaplarını öğrenmek için çok geç olabilir! Erzincan’dan dinar’a, Adana’dan Marmara depremine kadar yaşadığımız deneyimleri sizlerle paylaşmak istiyoruz. 17 ağustos Marmara depremi ve 12 kasım bolu-düzce depremlerinde görev yapan sivil savunma arama ve kurtarma birliklerince 224’ü sağ, 405’i ölü olmak üzere toplam 629 vatandaşımız enkaz altından kurtarılmıştır. Tecrübelerimiz göstermektedir ki;
Deprem esnasında bir merdiveni tırmanma veya inme durumunda iseniz ya da birkaç kapıyı açıp uzun bir koridoru geçmeniz gerekiyorsa yerinizde kalarak sağlam bir eşyanın yanında pozisyon alınız. Asansörleri kesinlikle kullanmayınız. Ne yazıktır ki, pek çok vatandaşımız hiçbir koruma sağlayamayan (eşyasız ölü bölge) antre, hol, asansör boşluğu ve merdiven boşluğunda hayatlarını kaybetmiştir. “dayanıklı ev eşyalarının bulunduğu bölümlerde oluşan yaşam alanlarını gördükçe yüreğimiz acıyla burkuluyordu.” Sarsıntıyı hissettiğiniz anda eğer çıkışa yakın bir bölgede bulunuyorsanız, derhal çıkın. Ancak, dışarı çıktığınızda dar bir sokak boyunca uzanan binaların arasında kalacaksanız “yerinde kal ve sağlam bir eşyanın yanında pozisyon al.” Prensibini uygulayınız. Pek çok vatandaşımız uygun davranış şeklini (bilinçsizce) tatbik ederek hayatlarını kurtarırken, çok sayıda vatandaşımız da antre, hol, ve merdiven boşluğunda yaşamını yitirmiştir. Yine dışarı çıkan vatandaşlarımızdan bazıları da yıkılan diğer bir binanın altında kalmış veya trafik kazası geçirmiştir. Bazı vatandaşlarımızın şoka girmeleri veya derin uykuda olmaları nedeniyle yatakta yakalandıkları ya da koltukta oturur pozisyonda bulundukları görülmüştür. Tavanla birlikte gardrobunun veya sadece tavanın altında sıkışan vatandaşımızın hemen karşıda duran çeyiz sandığı ve üzerine yığılmış olan yüklüğün önünde pozisyon alması halinde hayatı kurtulacaktı. Aynı şekilde koltukta oturan vatandaşımız da kalkıp koltuğun önüne doğru pozisyon alsaydı hayatını kurtaracaktı. Kolon ve kiriş altlarında pozisyon alan çok sayıda vatandaşımız binanın çökmesi nedeniyle bunların altında kalarak hayatlarını kaybetmiştir. Ancak kolon ve kirişlerin yarattığı boşluklardan da çok sayıda vatandaşımız canlı olarak kurtarılmıştır. Sözkonusu durum bir tezata neden oluyormuş gibi görünsede bu tip vakaların binanın yıkılma şeklinden kaynaklandığı aşikardır. Kolon veya kirişlerin nasıl düşeceğini hesap edemezsiniz. O halde doğru davranış biçimi sağlam eşyaların önünde veya yanında pozisyon almaktır. Nitekim pek çok vatandaşımız da bu eşyaların üzerine düşen tavan, duvar, kolon ve kirişlerin sözkonusu nesnelere zarar vermesine rağmen yok edememesi nedeniyle oluşan boşluklardan kurtarılmıştır. Evinizde devrilmesi muhtemel ev eşyalarınızı sabitleyin . (gardrob, mutfak dolabı, kütüphane, vitrin ve buzdolabı gibi…) Çok sayıda vatandaşımız binaları yıkılmasa bile anılan eşyaların altında kalarak yaralanmış veya hayatlarını kaybetmiştir. Mutfakta veya banyoda kullandığınız tüpü sabitleyiniz. Kullanmadığınız durumlarda dedantörü çıkarın veya gazı ocaktan değil de ana vanadan kesin. Banyo ve mutfaklarımızda kullanılan tüplerin genelde zarar görmeden sağlam olarak çıktığı ve çöken binanın altında destek oluşturarak boşluk yarattığı görülmüştür. Ancak, yukarıdaki kuralın ihlali nedeniyle Meydana gelen gaz kaçağı ve ender görülsede su baskınından mütevellit ölüm vakalarına rastlanmıştır. Evinizdeki sağlam eşyaların yanında önünde veya altlarında pozisyon alınız. İçlerinde çeşitli malzemeler konularak doldurulmuş olan çekyatların, sağlam koltukların, demir ayaklı masa ve sandalye gruplarının, çamaşır makinası, bulaşık makınası gibi…dayanıklı ev eşyalarının metal çocuk ranzalarının, sabit makine tezgahlarının koruma sağladıkları ve sağ olarak kurtarılan vatandaşlarımızın da yoğunluklu olarak bu alanlardan kurtarıldıkları arama ve kurtarma ekiplerimizce beyan edilmiştir. Aileniz için deprem sonrası sığınacağınız emniyetli bir toplanma bölgesi beirleyerek buralara ulaşan alternatif yolları tespit ediniz. Muhtarlık, karakol, kriz merkezi, kaymakamlık, belediye, sağlık ocağı, poliklinik, dispanser ve hastane gibi… Kritik merkezlerin yerlerini ve telefonlarını tespit ederek buralara ulaşan alternatif yolları öğreniniz. Deprem sonr ası acil ihtiyaçlarınız için “hayatı idame” çantanızı hazırlayınız. Bu çantanın içinde; el feneri, yedek pil, radyo, küçük bir çadır, uyku tulumu veya battaniye, konserve, su, peksimet, tuz, şeker, bebe bisküvisi, süt, ped, bıçak, kaşık, bardak, sefer tası, termos, ilkyardım çantası, mevsime uygun yedek kıyafet, ışıldak, temizlik malzemesi ve kıymetli belgelerinizi muhafaza ediniz. Sarsıntı geçince çıkmak için acele etmeyiniz. Gaz kaçaklarına karşı kibrit veya çakmak kullanmayınız. Her bir oda için bir adet olmak üzere temin ettiğiniz el fenerlerinizi kullanınız. Bastığınız yeri ve merdivenleri kontrol etmeden hareket etmeyiniz. Su ve doğalgaz vanasını kapatıp, sigortaları kapattıktan sonra temkinli bir şekilde çıkınız.Kesinlikle sokakta; binaların, ihata duvarlarının önünde, ağaç ve elektrik direklerinin altında bulunmayınız . Dolgu alanlarından, deniz sahillerinden, cami bahçelerinde minarelerden uzaklaşın. Parklara ve geniş avlulu okul bahçelerine sığının. Konutunuzu yoksa ev eşyalarınızı sigorta ettiriniz. Enkaz altında kaldığınızda yaşama umudunuzu asla yitirmeyiniz. Unutmayın ki erzincan depreminde nurcan hemşire depremden dokuz gün sonra kurtarılmıştır. Bu nedenle kesinlikle umutsuzluğa kapılmayınız. Tecrübelerimiz göstermektedir ki; depremden hemen sonra, özellikle ilk 2 saat içerisinde yaşanan şok nedeniyle kurtarma ekiplerinin size ulaşması ve yerinizi tespit etmesi mümkün olmayabilir. Bu yüzden panık yapmayınız ve enerjinizi tasarruflu kullanınız. Boşa harcadığınız her çaba için tükettiğiniz enerjiye ileride ihtiyaç duyabilirsiniz. Pozisyonunuzu koruyunuz ama hareketsiz de kalmayınız. Zaman zaman uzuvlarınızı oynatmak suretiyle kan dolaşımınızı sağlayınız. Kesinlikle üzerinizde sarkan cisimleri oynatmayınız, çekmeyiniz veya ayaklarınızla itmeyiniz. Eğer önünüz açıksa ve çıkabilecek durumda iseniz, destek oluşturan eşyaları kıpırdatmadan dirseklerinizden kuvvet alarak ilerleyiniz. Dışarıdan herhangi bir ses geldiğinde; eğer mümkün ise tiz ses çıkaran ev eşyalarına ritmik bir şekilde vurunuz. Mümkün değilse en yakın kolona, kirişe, duvara, tavana vurmak suretiyle yerinizi belli etmeye çalışın bu da mümkün değilse Tırnaklarınızla zemini kazıyın… Çünkü arama ve kurtarma ekiplerinin elinde bulunan cihazlar sesi birmilyon defa yükseltmektedir. Unutmayın !… Yurdumuzun her köşesinden ve uzak ülkelerden gelen yüzlerce kurtarma ekibi size ulaşmak için çaba sarfetmektedir. Depremden sonra ilk 24 saat telefonları kullanmayınız ve trafiğe çıkmayınız. Eşyalarınızı veya ölülerinizi çıkarmak için ağır hasarlı binalara girmeyiniz. Bu tip binaların bulunduğu cadde ve sokakları kullanmayınız. Ne yazıktır ki, bütün ısrarlarımıza rağmen bazı vatandaşlarımızın yukarıdaki kuralı çiğnemeleri hayatlarına malolmuştur. Enkazların üzerine çıkmayınız ve iş makinalarını kullanmayınız. Mümkün ise enkazın etrafını bir iple çevirerek güvenlik bölgesi yaratın. Maksimum 4 kişilik ekipler oluşturarak arama yapınız. Basit kurtarma malzemeleri ile çıkabilecek durumda olanları kurtarınız. Teknik malzemeyi ve bilgi birikimini gerektiren operasyonlar için ısrar etmeyiniz. Çıkardığınız yaralıyı taşımak için acele etmeyiniz ona, sanki kırılacak bir cam eşyaymış gibi davranınız. Kurtardığınız her bir canlı ve ölü için kayıt tutunuz. Ambulans plakaları ile gittiği merkezleri not ederek en yakın karakola veya kriz merkezine bildiriniz. Çöken binanın adresini, adını, kat sayısını, her katta kaç daire bulunduğunu, her dairede kaç kişinin kaldığını, parlayıcı- patlayıcı, kolay yanıcı ve zehirleyici maddelerin bulunup bulunmadığını tespit ediniz. Mümkünse hanelerin basit krokilerini çiziniz. Derlediğiniz bilgileri kurtarma ekiplerine ileterek onlara yardımcı olunuz ve kesinlikle operasyonlara müdahale etmeyiniz. Afetin ilk dört günü enkaz altındaki ölülerinizi çıkarmak için canlı ihbarı yaparak kurtarma ekiplerini oyalamayınız. Hele hele bunu kıymetli eşyalarınızı çıkarmak için yapmayınız. Unutmayın ki, her yalan ihbarın sonucu diğer enkazlarda sağ olarak kurtarılmayı bekleyen vatandaşlarımızın ölümü demektir İhtiyacınızdan fazla yardım malzemesi talep etmeyiniz. Yakınlarınız için en güzel yardım ilk 4 gün trafiğe çıkmamaktır. Şehir dışından yakınlarına yardım edebilmek amacıyla gelecek vatandaşlarımız şunu asla unutmamalıdır ki; kara yolunda yaratacakları trafik şıkışıklığının sonucu vaktinde ulaşamayan kurtarma ambulans ekipleridir.
Bir gün, bir yerde, bir şekilde yardıma muhtaç duruma düşebilirsiniz.

TUNA ÇAKICI   İTÜ İNŞAAT 1974 MEZUNU
TC BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI
PROJE KONTROL MÜŞAVİRLİĞİ