BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Kanun’un amacı; yapılara ilişkin can ve mal emniyetini temin etmek üzere, imar plânına, fen, san’at ve sağlık norm ve standartlarına uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetiminin gerçekleştirilmesi ile yapı denetimi işini yürütecek olan teknik müşavirlik kuruluşlarının kurulmasına ve görevlerine ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2- (1) İlâve, esaslı tadilât ve güçlendirme suretiyle inşa edilenler de dâhil olmak üzere bütün yapılar, bu Kanun’da belirtilen usûl ve esaslara göre teknik müşavirlik kuruluşları tarafından yürütülen yapı denetimine tâbidir. Ancak;

1. a) 3/5/1985 tarihli ve3194 sayılı İmar Kanunu’nun 26 ncı maddesinde ve 44 üncü maddesinin (I) numaralı fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamuya ait yapı ve tesislerin,
2. b) Tarım ve hayvancılık amaçlı oluptarım ve hayvancılık ürünlerinin işlenmesi de yapılanentegre tesis niteliğinde olmayan yapı ve tesislerin,
3. c) Köylerin yerleşik alanlarında, bodrum katı ve çatı arası dışında en çok iki katlı ve sadece bir bodrum katın alanı hesaba katılmaksızın alanı 500 m²’yi geçmeyen konut yapıları ile bunların kömürlük, otopark ve depo gibi müştemilâtının,

yapı denetimine ilişkin fennî mesuliyet, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 26 ncı ve 28 inci maddeleri uyarınca mimar ve mühendisler tarafından, bu Kanun’daki esaslar da gözetilerek yürütülür.

(2) Yapıları (1) numaralı fıkraya tâbi olan kamu kurum ve kuruluşları; tâbi oldukları ihale ve hizmet satınalma mevzuatı çerçevesinde ve yapım işinden ayrı olarak, yapı ve tesislerinin yapı denetimi işini bu Kanun kapsamında 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tâbi idarelere yaptırabileceği gibi bu Kanun’a göre faaliyet gösteren teknik müşavirlik kuruluşlarından da hizmet satınalma yoluna gidebilirler. Ancak, yatırımın bulunduğu ilde denetimi gerçekleştirecek yeterli nitelikte ve sayıda elemanı bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının yapılarının denetimi işlerinin teknik müşavirlik kuruluşlarına yaptırılması mecburîdir.

(3) (1) numaralı fıkraya tâbi olan yapıların sahibi gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri de, yapılarının etüt, proje ve yapı denetimini bu Kanun’da öngörülen hizmet sözleşmesi çerçevesinde bu Kanun’a göre faaliyet gösteren teknik müşavirlik kuruluşlarına yaptırabilirler. Bu fıkranın uygulandığı hâllerde, yapı denetimi iş ve işlemleri dışındaki hususlar hakkında 3194 sayılı İmar Kanunu uygulanır.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Kanun’un uygulanmasında;

1. a) Bakanlık:Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nı,
2. b) Etüd ve proje denetçisi mimar ve mühendis:İlgili meslek odalarına üyeliği devam eden ve kendi uzmanlık alanına uygun olarak yapıya ilişkin projelerin ve zemin etüdünün denetimi işini üstlenmek üzere Bakanlık’tan denetçi belgesi almışbulunan meslekî yetkinliği hâiz ve mimar ve mühendisleri,”
3. c) İlgili idare:Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni belgesi verme yetkisine sahip idareleri,

ç) Lâboratuar denetçisi: İlgili meslek odasına üyeliği devam eden ve lâboratuar kuruluşlarının faaliyetlerinde görev yapmak üzere Bakanlık’tan denetçi belgesi almış bulunan meslekî yetkinliği haiz mimar ve mühendisleri,

1. d) Lâboratuar kuruluşu:Bakanlık’ça verilen izin belgesine bağlı olarak inşaat ve yapı malzemeleri, inşaat ve yapı ile ilgili ham ve mamûl maddeler üzerinde ilgili standartlara ve teknik şartnamelere göre ölçüm, muayene ve kalibrasyon yapılabilen, bu malzeme ve maddelerin diğer özelliklerinin tayini konularında faaliyet gösteren ve bünyesinde denetçi mühendisler ve yardımcı teknik elemanlar istihdam edilen teknik tesisi,
2. e) Müellif veya müelliflik kuruluşu:Bu Kanun’da öngörülen yapı denetimi işleri hâriç olmak üzere, (g) bendinde belirtilen mimarlık, mühendislik ve plânlama hizmetleri ile ilgili olarak müelliflikte bulunmayı iştigal konusu olarak seçmiş bulunan meslekî yetkinliği hâiz mimar, mühendis veya şehir plâncısı unvanlı gerçek kişiyi veya ortaklarının tamamı meslekî yetkinliği hâiz mimar, mühendis, şehir plâncısı olan tüzel kişiyi,
3. f) Taşıyıcı sistem:Yapıların; temel, betonarme, ahşap, çelik karkas, duvar, döşeme ve çatı gibi yük taşıyan ve aktaran bölümlerini ve istinat yapılarını,
4. g) Teknik müşavirlik kuruluşu:Bünyesindeki meslekî yetkinliği hâiz meslek mensupları eliyle, zemin etüdü, harita, plân, arazi ve arsa düzenleme, ifraz, tevhit, proje hazırlama, kent tasarımı, proje geliştirme, yapılarda risk ve hasar tesbiti, yapı güçlendirmeye ilişkin etüd ve proje işleri, kullanım amacı değiştirilecek olan binalar için rapor düzenlenmesi işleri, bünyesinde hizmet alımı ile turizm uzmanı çalıştırmak suretiyle âtıl konut sertifikası vererek mevcut yapıları turizme kazandırma işleri, yıkım ruhsatı ve yıkım işlemine ilişkin iş ve işlemler, keşif, metraj, araştırma, geliştirme ve raporlama, şartname,sözleşme ve ihale hazırlığı, iş bitirme belgesi hazırlama ve bu alanlarda danışmanlık işleri gibi mimarlık ve mühendislik hizmetlerini veren veya bu hizmetler ile birlikte bu Kanun’a göre Bakanlık’ça verilen izin belgesine bağlı olarak etüt, proje ve yapı denetimi işlerini de yapabilen veyahut bu Kanun’a göre sadece etüt, proje ve yapı denetimi işleri ile iştigal eden ve Bakanlığın iznine bağlı olarak yurtdışında da faaliyet gösterebilen ve ortaklarının tamamı mimar, mühendis, şehir plâncısı olan tüzel kişiyi,
5. h) Toplam yapı inşaat alanı:Bir parselde bulunan bütün yapıların yapı inşaat alanları toplamını,

ı) Yapı denetçisi mimar ve mühendis: İlgili meslek odasına üyeliği devam eden ve yapım işinin denetimini üstlenmek üzere Bakanlık’tan denetçi belgesi almış bulunan meslekî yetkinliği hâiz mimar ve mühendisleri,

1. i) Yapı hasarı:Kullanımdan doğan hasarlar hariç, yapının fen ve sanat kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılması nedeniyle yapıda meydana gelen ve yapının kullanımını engelleyen veya yapıda değer kaybı oluşturan her türlü hasarı,
2. j) Yapı inşaat alanı:Işıklıklar hâriç olmak üzere, bodrum kat, asma kat ve çatı arasında yer alan mekânları ve ortak alanlar dâhil olmak üzere yapının inşa edilen bütün katlarının alanını,
3. k) Yapı sahibi:Yapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek ve tüzel kişileri,
4. l) Yapı müteahhidi:Yapım işini, yapı sahibine karşı taahhüt eden veya ticarî amaçla veyahut kendisi için şahsî finans kaynaklarını kullanarak üstlenen, ilgili meslek odasına kayıtlı ve Bakanlık’ça verilen yetki belgesine sahip olan gerçek ve tüzel kişiyi,
5. m) Yapı yaklaşık maliyeti:Binalarda, Bakanlıkça her yıl yayımlanan mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabına esas yapı yaklaşık birim maliyetlerine ilişkin ilgili mevzuatta belirtilen birim maliyet ile yapı inşaat alanının çarpımından elde edilen bedeli;binalarda yapılacak değiştirme, güçlendirme ve esaslı onarım işlerinin ve bina dışında kalan yapılarda ise yapının keşif bedelini,
6. n) Yapım süresi:Yapı ruhsatının alındığı tarih ile yapı kullanma izninin alındığı tarih arasındaki zaman dilimini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kuruluş, görevler, sorumluluklar ve yasaklar

Teknik Müşavirlik kuruluşu ve görevleri

MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamındaki her türlü yapının etüt ve projeleri ile ilâve, esaslı tadilât ve güçlendirme dâhil olmak üzere her türlü yapım işleri; bu Kanun’a göre sınıflandırılarak denetim izni verilen teknik müşavirlik kuruluşlarınca denetlenir.

(2) Bu Kanun’a göre denetim izni verilen teknik müşavirlik kuruluşlarının nâma yazılı ödenmiş sermayelerinin en az üçte ikisinin, meslekî yetkinliği hâiz mimar ve mühendislere ait olması şarttır. Bu teknik müşavirlik kuruluşları; denetimi gerçekleştirmek ve sorumluluğunu üstlenmek üzere yeterli nitelikte ve sayıda meslekî yetkinliği hâiz etüt ve proje denetçisi mimar ve mühendis ve yapı denetçisi mimar ve mühendis ile bunlara yardımcı olmak üzere yardımcı kontrol elemanları istihdam etmek zorundadır.

(3) Etüt, proje ve yapı denetimi izni belgesi verilen teknik müşavirlik kuruluşlarının görevleri şunlardır:

1. a) Yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine ilişkin olarak ilgili idareler nezdinde yürütülmesi gereken bütün iş ve işlemleri, bunlara dair sorumlulukları da üstlenerek yapı sahibi adına takip etmek,
2. b) Kendilerince hazırlananlar hâriç olmak üzere, etüt ve proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen arsa veya araziye ilişkin zemin etüd raporlarını, uygulama projesi ve hesaplarını mevzuata, standartlara, şartnamelere ve meslekî kurallara göre denetleyerek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vizesine veya onayına tâbi tutulmaya hacet olmaksızın ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek, kendilerince hazırlananlarının ise başka bir teknik müşavirlik kuruluşunca denetlenmesini sağlamak,
3. c) Etüt ve projelerin mevzuata aykırı olarak hazırlandığının tesbit edilmesi hâlinde durumu en geç altı iş günü içinde Bakanlığa ve kendi mevzuatlarına göre işlem yapmak ilgili meslek odasına bildirmek,

ç) Yapı denetimini üstlendiğine ilişkin olarak Bakanlığın taşra teşkilâtına ve ilgili idareye taahhütname vermek,

1. d) Yapı ruhsatının ve yapı kullanma izni belgesinin ilgili bölümünü, yapı denetimi için yetkilendirilen denetçi mimar ve mühendisler ile birlikte imzalamak,
2. e) Yapının, ruhsata ve ekleri ile plâna ve mevzuata uygun olarak yapılmasını gerekli bilgi, belge ve diğer doküman ile kayıt altına alarak denetlemek,
3. f) Ruhsata ve eklerine aykırı uygulamaları tesbit etmek ve aykırı uygulamanın tesbit edilmesi hâlinde durumu altı iş günü içinde ilgili idareye ve Bakanlığın taşra teşkilâtına bildirmek,
4. g) Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile yapılan imalâtın projeye, teknik şartnamelere ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek, zemin, malzeme ve imalât ile ilgili deneyleri şartname ve standartlara uygun olarak lâboratuarlara yaptırmak ve sonuçlarını belgelendirerek bunlara dair belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek,

ğ) Denetimler sırasında yapıda kullanılan malzemenin ve yapılan imalâtın teknik şartnamelere ve standartlara aykırı olması halinde, durumu bir rapor ile altı iş günü içinde ilgili idareye ve Bakanlığın taşra teşkilâtına bildirmek,

1. h) Denetçi mimar ve mühendislerce, seviye tesbiti de dâhil olmak üzere aylık denetim raporunun, iş bitirme tutanağının, projenin ve yapım işlerinin denetim sürecine ilişkin diğer belge ve tutanakların imzalanmasını sağlamak,

ı) Kalıp, beton, demir, betonarme ve ahşap taşıyıcı sistem imalatları ile çelik konstrüksiyon imalâtı ve beton sulama dâhil olmak üzere her türlü imalâtın bakım işleri gibi inşa safhalarında ve ilgili idarenin veya Bakanlığın taşra teşkilâtının yapacağı denetimler sırasında, ilgili denetçi mimar ve mühendislerin inşaat mahallinde bulunmasını sağlamak,

1. i) Denetçi mimar ve mühendisleri marifetiyle yapının ruhsata ve eki projelere uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine ilişkin teknik rapor hazırlamak, bir nüshasını ilgili idareye vermek ve ilgili idareden yapı kullanma izni belgesi düzenlenmesini yapı sahibi adına istemek,
2. j) Mevcut veya inşası devam etmekte olan bir yapının denetiminin üstlenilmesi hâlinde yapıya ilişkin yapı güvenliği raporu tanzim etmek ve bu raporu onaylanmak üzere ilgili idareye sunmak,
3. k) İnşaat sırasında, 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca yapı müteahhidinin yetki belgesinin olup olmadığını, yetki belgeli usta çalıştırılıp çalıştırılmadığını, şantiye şefinin bulunup bulunmadığını denetlemek ve bu konudaki gerekliliklere uymayanları en geç altı iş günü içinde ilgili idareye ve Bakanlığın taşra teşkilâtına bildirmek,
4. l) İş yerinde, iş sağlığı ve güvenliği konusunda gerekli önlemlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak ve buna rağmen sözkonusu önlemlerin alınmadığı takdirde durumu yetkili mercilere bildirmek,
5. m) Kuruluş amacına, sınıfına, kuruluş merkezi dışındaki illerde iş üstlenilmesi hâli de dâhil olmak üzere faaliyette bulunulan yerlere ve üstlenilen yapı denetimi işinin niteliğine göre Bakanlık’ça belirlenen vasıfta asgarî teknik personeli ve donanımı bünyesinde bulundurmak,
6. n) Proje veya yapı denetimi hizmet sözleşmesinde öngörülmüş ise, yapıya ilişkin metraj, keşif ve ihale dokümanı hazırlamak.

Sorumluluklar ve yapılamayacak işler

MADDE 5- (1) Bu Kanun’a göre izin belgesi verilen teknik müşavirlik kuruluşu, 3194 sayılı İmar Kanunu ile öngörülen fennî mesuliyeti denetçi mimar ve mühendisleri eliyle ilgili idareye karşı üstlenmiş sayılır.

(2) Teknik müşavirlik kuruluşları, yöneticileri, etüt proje ve yapı denetiminde görevli denetçi mimar ve mühendisleri ve yardımcı kontrol elemanları, proje müellifleri, lâboratuar kuruluşları, denetçileri ve görevlileri, yapı müteahhidi, var ise taşeronlar, şantiye şefi ve ustalar ile birlikte yapının ruhsat ve eklerine, fen, san’at ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması sebebiyle ortaya çıkan yapı hasarından dolayı yapı sahibine, ilgili idareye ve kamuya karşı, kusurları oranında ayrı ayrı sorumludurlar. Bu sorumluluğun süresi; yapı kullanma izninin alındığı tarihten veya yapım ve yapı denetimi işinde mevzuata aykırılık ve teknik müşavirlik kuruluşunun kusuru olmaksızın yapı kullanma izni alınamayan hâllerde, inşaat ve yapı denetimi iş ve işlemlerinin tamamlandığına ilişkin iş bitirme tutanağının yönetmelikte belirtilen usûle göre ilgili idarece onaylandığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı sisteminden dolayı on beş yıl, taşıyıcı olmayan diğer kısımlardan dolayı ise iki yıldır.

(3) Yapı kullanma izni alındıktan ya da ikinci bentte belirtilen şekilde yapı kullanma izin belgesi alınamayan hallerde iş bitirme tutanağının idarece onaylandığı tarihten sonra, ilgili idareden izin alınmaksızın yapılan esaslı tadilât sebebiyle doğan yapı hasarlarından, izinsiz olarak tadilât yapan sorumludur.

(4) Teknik müşavirlik kuruluşları, müellifliğini yaptıkları etüt ve projelerin denetimi işleri ile kendilerine, ortaklarına, denetçi mimar ve mühendislerine ve yardımcı kontrol elemanlarına ait yapıların proje denetimi ve yapı denetimi işlerini üstlenemezler. Etüd proje ve yapı denetim izin belgesi verilen teknik müşavirlik kuruluşlarının, ortaklarının, denetçi mimar ve mühendisleri ile yardımcı kontrol elemanlarının ve diğer bütün çalışanlarının, şantiye şefliği, yapı müteahhitliği ve alt müteahhitlik veya taşeronluk üstlenmeleri ve yapı malzemesi üretim ve satış faaliyetleri dâhil olmak üzere inşaat işleri ve laboratuar hizmetleri ile ilgili olarak ticarî faaliyette bulunmaları yasaktır. Teknik müşavirlik kuruluşlarının yapı denetçisi mimar ve mühendisleri ile yardımcı kontrol elemanları, görevli oldukları yapı denetimi işleri tamamlanmadan veya kuruluştan veya görevlerinden ayrılmadan etüt ve proje müellifliği ve şantiye şefliği üstlenemezler. Müteahhitlik ve alt müteahhitlik işi üstlenmiş bulunan teknik müşavirlik kuruluşlarına, bu işleri tamamlanmadan veya bu işler ile ilgili sözleşmeleri feshedilmeden denetim izin belgesi verilmez; verilmiş ise iptal edilir. Yapı ve malzeme denetimi işlerine ait lâboratuar hizmetleri; yapım işini üstlenen yapı müteahhidinin veya alt yüklenicinin veya şantiye şefinin veya yapıda kullanılan malzemelerin üreticilerinin veya satıcılarının sahip veya ortak olduğu veya lâboratuar denetçisi olarak görev aldığı lâboratuar kuruluşuna yaptırılamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Komisyonlar ve Çeşitli Hükümler

Komisyonlar ve görevleri

MADDE 6- (1) Bu Kanun’un uygulanması ile ilgili Bakanlık iş ve işlemlerinin yürütülmesini sağlamak üzere, Bakanlık merkezinde Merkez Yapı Denetimi Komisyonu ve illerde İl Yapı Denetimi Komisyonları kurulur. İl Yapı Denetimi Komisyonları, teknik müşavirlik kuruluşlarına ve lâboratuar kuruluşlarına denetim izin belgesi verilmesi, yeni iş almaktan men cezası verilmesi ve belgelerin iptal edilmesi görevleri hâriç olmak üzere, bu Kanun’da Bakanlığa verilen diğer görevleri yapar. Kuruluş denetim izin belgesi verilmesine ilişkin kararlar hariç Merkez Yapı Denetimi Komisyonu’nun kararları, Bakan tarafından, İl Yapı Denetimi Komisyonu’nun kararları vali tarafından onaylanarak yürürlüğe girer.

(2) Merkez Yapı Denetimi Komisyonu, biri başkan olmak üzere Bakanlıkça görevlendirilecek toplam yedi üyeden teşkil edilir. Bakanlık ayrıca ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde oy hakkı olmaksızın Komisyonda görevlendirebilir.

(3) İl Yapı Denetimi Komisyonu, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün teklifi üzerine, biri başkan olmak üzere Merkez Yapı Denetimi Komisyonu’nca görevlendirilen toplam beş üyeden teşkil edilir. Valilik; ayrıca kamu kurum ve kuruluşları ile meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde oy hakkı olmaksızın Komisyonda görevlendirebilir.

(4) Merkez Yapı Denetimi Komisyonu’nun ve İl Yapı Denetimi Komisyonlarının üyelerine, ayda beş günü geçmemek üzere her toplantı günü için 2.000 gösterge rakamının Devlet memurlarının aylıkları için uygulanan katsayı ile çarpılması suretiyle bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir.

Hizmet sözleşmeleri

MADDE 7- (1) Etüt, proje ve yapı denetimi hizmeti; teknik müşavirlik kuruluşu ile yapı sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet sözleşmesi hükümlerine göre yürütülür. Yapı sahibi, yapı müteahhidini vekil tayin edemez.

(2) Etüd, proje ve yapı denetimi hizmet sözleşmesinin bir sureti, taahhütname ekinde Bakanlığın taşra teşkilâtına ve ilgili idareye verilir. Yapı ruhsatı düzenlenmesi safhasına kadar olan işlemler, etüt ve proje denetimi görevini üstlenen kuruluşça, yapı kullanma izni safhasına ilişkin işlemler ise, yapı denetimi görevini üstlenen kuruluşça takip edilir.

(3) Sözleşmelerde; taahhüt edilen hizmetin konusu, yeri, inşaat alanı, süresi, etüt, proje ve yapı denetimi hizmetlerinin bedeli, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni alınmasına ve diğer müşavirlik işlerine ilişkin hizmetlerin bedeli, yapı denetiminde görev alacak teknik personelin listesi ve diğer mükellefiyetler yeralır. Teknik müşavirlik kuruluşunun yapı denetimi dışında yürüttüğü hizmetler ayrıca ücrete tâbidir.

(4) İlgili idare; yapı sahibinin yapı denetimi hizmet sözleşmesindeki hükümlere uymaması hâlinde, yapı tatil tutanağı düzenleyerek inşaatı durdurur; hizmet sözleşmesindeki hükümlere teknik müşavirlik kuruluşunun uymaması hâlinde ise, durumu İl Yapı Denetimi Komisyonu’na bildirir.

(5) Lâboratuar hizmetleri sözleşmesi, yapı denetimi izni verilen teknik müşavirlik kuruluşu ile lâboratuar kuruluşu arasında akdedilir. Bu sözleşmenin bir sureti, yapı denetimi hizmet sözleşmesinin ekinde ilgili idareye ve Bakanlığın taşra teşkilâtına verilir. Bu sözleşmede, deney hizmetlerinin konusu, yapının yeri, fizikî özellikleri, deney hizmetlerinin tahminî bedelleri, numune almada ve deney yapmada görev alacak teknik personelin ve lâboratuar denetçisinin listesi ve diğer hususlar yeralır.

(6) Etüt, proje ve yapı denetimi hizmet bedeli, yapı yaklaşık maliyetinin etüt ve proje denetimi için % 0,3 ünden ve yapı denetimi için % 1,5’inden az olamaz. Yapı denetimi hizmet bedelinin oranı, yapım süresi iki yılı aşan işler için yıllık % 5 artırılır. Bu bedele, katma değer vergisi ile teknik müşavirlik kuruluşu tarafından talep edilen ve taşıyıcı sisteme ilişkin olmayan malzeme ve imalât konusunda yapı müteahhidince yaptırılacak olan lâboratuar deneylerinin masrafları dâhil değildir. Teknik müşavirlik kuruluşu, yapı sahibinden hizmet sözleşmesinde yazanlar dışında başka bir ad altında, ayrıca hiçbir bedel talebinde bulunamaz ve bu talebin yerine getirilmediğini ileri sürerek bu Kanun’da belirtilen görevlerinin gereklerini yerine getirmekten hiçbir şekilde imtina edemez.

(7) Yapı denetimi hizmet bedelinin % 10’u; teknik müşavirlik kuruluşunun denetim hizmetleri bedelinin ödenmesinde kullanılmak üzere, yapı sahibince il muhasebe birimlerinde açılacak olan emanet nitelikli hesaba, ruhsatın düzenlenmesi safhasında peşin olarak, kalan kısmı ise Bakanlık’ça belirlenen esaslara uygun olarak yatırılır. Yapı sahibi, yapı denetimi hizmet bedelinin % 3’ünü ruhsatı veren idarenin ve % 3’ünü de Bakanlık bünyesinde bulunan döner sermaye işletmesinin hesabına peşin olarak yapı ruhsatı düzenlenmeden yatırır.

Teknik müşavirlik kuruluşunun ve elemanlarının yapı ile ilişiğinin kesilmesi

MADDE 8– (1) Teknik müşavirlik kuruluşunun yapı denetimi görevinden ayrılması veya mimar veya mühendislerinden veya yardımcı kontrol elemanlarından birinin, herhangi bir sebeple yapı ile ilişkisinin kesilmesi hâlinde; durum, teknik müşavirlik kuruluşunca gerekçeleri ile birlikte en geç altı iş günü içinde yazılı olarak Bakanlığa ve ilgili idareye bildirir. Aksi takdirde, teknik müşavirlik kuruluşu üstlenilen işten doğan kanunî sorumluluktan kurtulamaz.

(2) Birinci fıkradaki ayrılmaların gerçekleşmesi hâlinde, yapı sahibi tarafından yeniden teknik müşavirlik kuruluşu görevlendirilmedikçe veya teknik müşavirlik kuruluşu tarafından ayrılan denetçi mimar ve mühendisin veya yardımcı kontrol elemanlarının yerine altı iş günü içerisinde geçici olarak ve otuz iş günü içerisinde sürekli olarak yenisi görevlendirilmedikçe, ilgili idarece yapının devamına izin verilmez.

Meslekî yetkinlik, sigorta ve teminat

MADDE 9– (1) Bu Kanun’da belirtilen işlerde görev yapan veya görevlendirilen müellif, denetçi mimar ve mühendislerin ve mimar ve mühendis unvanlı şantiye şeflerinin yönetmelikte belirtilen meslekî yetkinliği hâiz olmaları şarttır. Aksi takdirde iş üstlenemezler.

(2) Bu Kanun’da belirtilen görevlerin yerine getirebilmesi için; teknik müşavirlik kuruluşlarının, denetçi mimar ve mühendislerinin, müellif ve müellif kuruluşlarının, lâboratuar kuruluşlarının ve lâboratuar denetçilerinin, mimar ve mühendis şantiye şeflerinin meslekî sorumluluk sigortası yaptırmaları mecburîdir. Aksi takdirde, bu Kanun’a göre iş üstlenmelerine izin verilmez. Yapı müteahhidinin ve yapı müteahhidi olmaksızın yapılabilecek olan yapıların inşa edilebilmesi için, adına yapı ruhsatı düzenlenen yapı sahibinin malî sorumluluk sigortası yaptırması şarttır. Bu fıkrada belirtilen sigortalar, Hazine Müsteşarlığı’nca belirlenen kriterleri taşıyan sigorta şirketlerince yapılmak zorundadır.

(3) Meslekî yetkinliğe ilişkin usûl ve esaslar ile meslekî sorumluluk sigortası ve malî sorumluluk sigortası yaptırılmasına ve uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Bakanlık’ça çıkarılacak olan yönetmelik ile düzenlenir.

(4) Bu Kanuna göre denetim izni verilmesi safhasında, teknik müşavirlik kuruluşlarından kuruluşun sınıfına uygun olarak Bakanlık’ça belirlenen miktarda nakit para, hisse senedi, banka teminatı veya ipotek, teminat olarak alınır veya teknik müşavirlik kuruluşunca bu teminatı karşılayacak gayrimenkul teminatı gösterilir. Bu teminat, denetim izninin verildiği tarihi takip eden beş yıl içinde hakkında herhangi bir cezaî işlem yapılmayan teknik müşavirlik kuruluşuna Merkez Yapı Denetim Komisyonu’nun kararı üzerine iade edilir.

(5) Ayrıca, yapı denetimi işinin bu Kanun’a uygun olarak yapılmasını temin etmek, yapı sahibinin etüt, proje ve yapı denetimi kusurlarına bağlı olarak doğabilecek olan zararlarını karşılamak ve yapı denetimi işi bittikten sonra iade edilmek üzere; teknik müşavirlik kuruluşundan, denetimi üstlenilen her bir yapı için yapı denetimi hizmet bedelinin % 6’sı kadar nakit para veya banka teminatı, geçici teminat olarak alınır veya teknik müşavirlik kuruluşunca bu teminatı karşılayacak gayrimenkul teminatı gösterilir.”

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Müeyyideler ve Diğer Hükümler

İdarî müeyyideler

MADDE 10- (1) Teknik müşavirlik kuruluşlarından ve elemanlarından bu Kanun’da ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen esaslara göre görevlerini yerine getirmedikleri İl Yapı Denetimi Komisyonu’nca tesbit edilenlere, fiil ve hâllerinin durumuna göre, yeni iş almaktan men ve izin belgesi iptalini gerektiren fiil ve hâllerde Merkez Yapı Denetimi Komisyonu’nun teklifi üzerine Bakanlık’ça ve diğer cezaları gerektiren fiil ve hâllerde ise İl Yapı Denetimi Komisyonu’nun teklifi üzerine ilgili valilikçe aşağıdaki cezalar verilip uygulanır:

A-a) 8 inci maddenin birinci fıkrası hükmüne aykırı hareket edilmesi,

1. b)4 üncümaddenin üçüncü fıkrasının (ç), (d), (k), (l) bendi hükümlerine aykırı hareket edilmesi,

hâllerinde, tesbite konu denetim işine ait sözleşme bedelinin % 10’u kadar idarî para cezası,

B- 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde belirtilen görevlerin gereklerinin yerine getirilmediğinin tesbiti hâlinde, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmüne göre hesaplanan idarî para cezası,

C- 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (h), (ı), (i) ve (j) bendi hükümlerine aykırı hareket edilmesi hâllerinde, tesbite konu olan denetim işine ait sözleşme bedelinin % 20’si kadar idarî para cezası,

D- 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (b), (c), (g) ve (ğ) bendi hükümlerine aykırı hareket edilmesi hâllerinde, tesbite konu denetim işine ait sözleşme bedelinin % 30’u kadar idarî para cezası,

E- Teknik müşavirlik kuruluşunun, donanım bakımından sahip olması gereken asgarî şartlarda sonradan meydana gelen menfi değişiklikleri gerçekleştikleri tarihten itibaren üç ay içinde gidermemesi hâlinde, 5.000 TL idarî para cezası,

F-a) 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (m) bendine aykırı hareket edilmesi hâlinde 40.000 TL idarî para cezası,

40. b) 5 inci maddenin dördüncü fıkrası hükmüne aykırı hareket edilmesi hâlinde, teknik müşavirlik kuruluşuna, ortaklarına, denetçi mimar ve mühendislerine, yardımcı kontrol elemanlarına ve diğer bütün çalışanlarına ve lâboratuar kuruluşlarına ilgisine göre her bir sorumluluk için ayrı ayrı 40.000 TL idarî para cezası,

G- Teknik müşavirlik kuruluşunun denetim görevini bu Kanun’da öngörülen esaslara göre yerine getirmeyen denetçi mimar ve mühendislerine 5.000 TL ve yardımcı kontrol elemanlarına 3.000 TL idarî para cezası

verilir.

H- Teknik müşavirlik kuruluşuna son bir yıl içinde üç def’a idarî para cezası uygulanması hâllerinde, üç aydan az olmamak üzere bir yıla kadar yeni iş almaktan men cezası verilir.

I- a) Son üç yıl içinde; yeni iş almaktan men yönünde verilen ilk cezanın ilân edilmesinden sonra, aynı türden cezayı gerektiren ikinci bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı da ceza verilip ilân edilmesinden sonra üçüncü.