Gazbeton Duvar Uygulama Esasları

1. İnşaat İçin Gerekli Şartlar

İyi bir şantiye organizasyonu hızlı ve verimli bir inşaat sürecini sağlar. Gazbeton malzemeler, imalatın yapılacağı en yakın yere indirilmelidir. Şantiye içinde çok fazla taşıma, zaiyata neden olacağı için tercih edilmemelidir. Malzemenin stoklandığı yerde her iklim şartında çalışma imkanı olmalıdır. Stok sahası kuru ve düzgün korunmalıdır. Gazbeton duvar blokları 120×75 cm boyutlarında ağaç paletler üzerinde sevk edilir. Palet üzerindeki malzeme naylon ile sarılmıştır. Paletlerin kaldırılmasına  ve  indirilmesine  özen  gösterilmelidir.  Bu  sayede  malzeme  hasarı engellenerek, gazbetondan inşa edilmiş duvar üzerindeki siva, boya gibi ince işlerde tasarruf sağlanacaktır.

2. Tutkal Hazırlanması

Gazbeton tutkalı  25 kg’lik torbalar halinde sevk edilirler. Şantiye’ye getirilen tutkal torbaları, yağmur, kar gibi suya maruz kalmayacak, kuru bir alanda stoklanmalıdır. Tutkal kullanılarak örülen gazbeton duvarlarda bazi temel kuralların uygulanması duvar kararlılığını sağlayan en önemli etkenlerdir. Duvarlardaki yatay derzlerin kalınlığı arttıkça duvarların dayanımı azalmaktadır. Bu nedenle gazbeton duvarların tutkal kullanılarak örülmesi,  duvar  dayanımını  ve  homojenliğin  artmasını  sağlamakta  ve  oluşan  ısı köprülerini azaltmaktadır.

2 ölçek toz halindeki tutkala, 1 ölçek su katılarak bir karışım hazırlanır. Daha sonra düşük devirli bir matkap yardımıyla, içinde hava kabarcığı kalmayıncaya dek karıştırılmasıyla kullanıma hazır hale gelir. Tutkal yeterli miktarda yapılmalı ve beklemiş  tutkal su katılarak tekrar kullanılmamalıdır.Hazırlanan tutkal normal hava şartlarında yaklaşık 4 saat kullanım süresine sahiptir.

Kullanım suyu dışındaki sular, tutkalın kalitesini ve dayanımını düşürecektir. Blok yüzeylerinde buz ve tutkalda donma olmamasi halinde 0 oC’ye kadar duvar örülmesi mümkündür. Bu sıcaklıklarda çalışma tavsiye edilen bir durum olmayıp, dikkatli bir şekilde sadece özel durumlarda yapılmalıdır.

Tablo 1: 1 m2 Gazbeton Duvar Örümü İçin Harcanacak Tutkal Miktarı

3. Duvar Örgüsü

Duvar örgüsüne başlamadan önce malzeme incelenmeli, yağmur altında kalmış yaş bloklar varsa yüzey kuruluğu elde edilinceye kadar bekletilmelidir. Naylonla paketlenmiş malzemeler de örgüden bir gün önce açılarak havalandınlmalıdır.

Duvarda ilk sıranın yerleştirilmesine başlamadan önce yüzey temizlenmeli ve zemin kat duvarlannda rutubetin tırmanmasını engellemek amacıyla en alt yüzeye su geçirimsiz bir malzeme yerleştirilerek, bloklar bunun üzerine yerleştirilmelidir. Altında su yalıtım membranı bulunan duvarlar, taşıyıcı sisteme ankre edilmelidir.

Duvar ile duvar zemini yani döşeme arasında, zemin bozukluklarını gidermek ve döşeme sehim  etkilerinden  kaçınmak  için  mutlak  suretle  gevşek  yani  zayif  bir  harç kullanılmalıdır. Kullanılacak harç 3-4 cm kalınlığında ve duvar genişliğinde olmalıdır. Bu harç için hacimce 1 çimento, l toz kireç ve 6 ince kumdan oluşan karışım tavsiye edilir. Harç .bünyesindeki suyun emilmesinin engellenmesi amacıyla, zemin ıslatılmalıdır.  Harç  serildikten  sonra,  ip  ve  terazi  yardımıyla bloklar yerleştirilir. Yerleştirme aşamasında lastik tokmak kullanılmalıdır.

Tutkal, düz bloklarda hem düşey, hem yatay derzlere, yüzeyi tamamen kapatacak şekilde sürülmelidir.  Duvar  örgüsü  sırasında  yatay  ve  düşey  derzlerde  kesinlikle  boşluk bırakılmamalıdır. Üst sıraların yerleştirilmesi sırasında tutkal sürülecek yüzeyler toz ve parçacıklardan temizlenmeli ve tutkal blok kalınlığı boyunca, uygun gazbeton malasıyla sürülmelidir.  Tutkal doğru kıvamda ise, malanın diş izleri açıkça görülecek ve oluşan tümsekler  akmayacaktir.  Blokların  yerleştirilmesinde  ve  birbirlerine  yapışmasını kolaylaştırmak için lastik tokmak kullanılmalıdır. Blokların yerleştirilmesi sırasında oluşabilecek kot farklan veya yüzeylerde oluşabilecek dişler rendelenerek ortadan kaldınlmalıdır. Standart blok boyutları dışındaki boyutlara ihtiyaç duyulmasi halinde, kesim işlemi yapılmalı, mala ucuyla kırma yapılmamalıdır. Rendeleme ve kesme işlemi sonucu ortaya çıkan toz fırça yardımıyla alınmalı ve yüzey temizlenmelidir.

Üst sıraların yerleştirilmesinde yatay ve düşey boşluklann oluşmasına izin verilmemelidir. Derz kalınlıkları  2-3 mm civarında olmalı, daha kalın yapılmamalıdır. Blokların minimum bindirme payları 15 cm olmalı, uygun bindirme mesafesi ise blok uzunluğunun yarısı kadar olmalıdır.

Duvarlar ile kolonlar arasında mutlaka yapı harcı, köpük veya styropor kullanılmalıdır. Köpük veya styropor kullanılan yerlerde, pasa karşı korunmuş ankraj elemanlan ile duvarın sisteme bağlanmasi gerekmektedir. Benzer şekilde duvarlar ile kirişler arasında mutlaka yapı harcı kullanılmalıdır. Harç uygulamasi örgü sırasında yapılmalı sonradan doldurma işlemine gerek kalmamalıdır. Taşıyıcı olmayan duvarların üstü ile tavan döşemesinin altı arasında en az 1 cm boşluk bırakılmalı ve bu boşluk gevrek harç, köpük veya styropor ile doldurulmalıdır. Yangın riskinin yüksek olduğu yerlerde köpük veya stropor yerine taş yünü kullanılabilir.

Duvarlarda tesisat kanallarının açılması esnasında, duvarları zedelemeyen kanal açıcı veya buat açıcılar kullanılmalıdır.  Kanallar tesisat borularının çapına uygun olarak açılmalıdır. Ancak, duvarlarda oluşacak boşlukların köprü etkisi yaparak ısı ve ses yalıtımında düşüşlere sebep vereceği göz önüne alınarak, dış duvarlardan tesisat geçirilmemeye çalışılması gerekmektedir. Sıva aşamasında tesisat kanallarındaki borular sabitlenmeli ve boşluklar dolgu ile doldurulmalıdır. Duvar uzunluğunun 5 mt’yi geçmesi halinde duvar boyunca genleşme derzleri oluşturulmalıdır.

 4. Lento Uygulamaları:

Gazbeton lentolan, dolgu veya taşıyıcı  duvarlarda kapı-pencere üstlerinde ve pencere altlarında kullanılırlar. Afet Yönetmeliği’ nde, kullanılacak lentoların binme mesafeleri belirtilmiştir. Buna göre her iki tarafta lentolar, serbest açıklığın  %15′ inden ve  20 cm’den az olmayacak şekilde binme yapmalıdır. Lento bindirme mesafeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.