Gaz beton kullanılan 104 adet okul neden kapatıldı?
İngiltere’de güçlendirilmiş otoklavlanmış gaz beton olarak bilinen malzemeden yapılan 104 adet okul kapatıldı. Malzemenin çökme riski taşıdığı belirtildi.
İngiltere’de yeni eğitim-öğretim yılının başlamasına günler kala 104 adet okulda gerekli güvenlik önlemleri alınıncaya ve ikinci bir talimata kadar güçlendirilmiş otoklavlanmış gaz beton ya da gözenekli beton (RAAC) olarak tanınan malzemeyle inşa edilmiş binaların katiyen kullanılamayacağı bildirildi. Söz konusu talimat, okullara ülkede yeni eğitim-öğretim yılının başlamasına sayılı günler kala yapıldı.
Bu durumdan olumsuz manada etkilenen tüm okullar yeni düzenlemelere gitmek zorunda kalırken, öğrencilere bu süre zarfında uzaktan eğitim yapacakları, imkanlar dahilinde geçici sınıflarda ders görecekleri veya farklı okullara gitmek zorunda kalacakları tebliğ edildi. İngiltere hükümeti, yeni eğitim öğretim döneminde kapalı tutulacak okulların listesini yayınlayacağını duyurdu.
Gaz Betonun Çökme Eğilimi Olduğuna Dair Endişeler Hat Safhada
İngiltere Hükümeti, güçlendirilmiş otoklavlanmış gaz beton (RAAC) kullanılan 104 adet okula, tavanların desteklenmesi gibi çeşitli güvenlik önlemleri alınana kadar binaların kullanılmamasını ve ivedilikle kapatmalarını talimatladı. Tüm bu kararların temel nedeni ise gaz betonun çökmeye son derece eğilimli olduğuna dair endişeler.
İngiltere Eğitim Bakanı Gillian Keegan, konu hakkında yaptığı açıklamada; “Verilen kararın malzemeyle ilgili “yeni kanıtların” elde edilmesi ve gerekli tespitlerin yapılması üzerine alındığını ve hükümetin kontrollü bir yaklaşım benimsediğini” ifade etti.
Mühendislerin okul alanlarında gaz beton aradıklarını söyleyen Bakan Keegan, “yaz boyunca yaşanan birkaç olay bizi ciddi manada endişelendirdi” dedi. Sendikalar ve muhalefet partileri ise alınan kararın zamanlamasıyla ilgili olarak eleştirdi ve hükümeti daha önce harekete geçmemekle suçladı. Okul müdürleri sendikası NAHT ise konu hakkında yaptığı açıklama da çocukların gelecek hafta eğitime başlayacak olması ve binlerce öğrencinin eğitim ve öğrenim hayatının kesintiye uğrayacak olması sebebiyle zamanlamanın daha kötü olamayacağını söyledi.
Gaz Beton Nedir?
Gaz Beton; özellikle 1950’li yıllar ile 1990’lı yıllar arasında arasında çatılarda, zeminlerde ve duvarlarda kullanılan hafif bir beton türüdür. Standart betona göre daha ekonomik bir alternatif olması sebebiyle bir dönem oldukça popüler olmuştur. Gazlı, yani hava kabarcıklı bir yapıya sahip olması sebebiyle daha az dayanıklıdır. Ekonomik ömrü 30 yıl ile sınırlıdır. Yapısal form olarak normal betonarmeden hatırı sayılı ölçüde farklılık göstermektedir. Loughborough Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, on binlerce gaz beton paneli an itibariyle kullanımda ve büyük çoğunluğunda aşınma, yıpranma ve bozulma emareleri bulunuyor. Sağlık ve Güvenlik İdaresi, çoğu mahalde gaz betonun artık ekonomik ömrünü tamamladığını ve çok az belirtiyle veya hiç fark edilmeden aniden çökebileceğini söyledi.
Yapısal Güvenlik Komitesi de bir önemli bir açıklama yaparak, “Beton olarak adlandırılmasına rağmen, gaz beton form olarak geleneksel betondan çok farklıdır ve yapılış şekli nedeniyle çok daha dayanıksızdır” dedi.
2022 Yılından Bu Güne Teyit Edilen 156 Adet Eğitim Kurumu Var
İngiltere Eğitim Bakanlığı resmi verilerine göre, Tüm İngiltere genelinde 2022 yılından bu yana gaz beton olduğu kesinleşen 156 adet eğitim kurumu var. Bu 156 adet eğitim kurumunun 52 tanesi çökme riski bakımından kritik seyiyede bulundu ve can ve mal güvenliği gözetilerek güvenlik önlemleri almak üzere acilen harekete geçildi. Kalan 104 adet eğitim kurumu ise kritik olmayan seviyede kabul edildi; ancak 31 Ağustos Perşembe günü, kılavuz, destekleyici önlemler alınmadığı takdirde bu alanların da boşaltılması yönünde karar değiştirildi.
Okullar Bakanı Nick Gibb bu kararın sebebini, hiçbir dış işaret ve emare taşımayan bir kirişin yaz tatilinde çökmesi olarak belirtti. Ancak bu ve buna benzer bir olayla diğer okulların da karşılaşabileceğini açıkladı. Haziran ayı içerisinde Ulusal Denetim Ofisi tarafından paylaşılan bir raporda, gaz beton bulunma ihtimali bulunan 572 adet okulun daha olabileceği söylendi.
Mühendisler sorunların nerede ve tam olarak neden kayaklı olduğunu tespit etmek için detaylı araştırmalar yürütüyor. Tüm İngiltere genelinde 20.000’den fazla okul ve kreş bulunmakta. 31 Ağustos Perşembe günü yapılan açıklamada, yeni eğitim yılına hazırlanan okulların büyük kısmında herhangi bir mağduriyet yaşanmayacağı ve daha önce planlanan ve ilan edilen takvim kapsamında eğitim öğretim yılının sorunsuz başlayacağı söylendi. Yaşanan sıkıntılardan olumsuz etkilenen tek ülke İngiltere değil. Ada’da yer alan İskoçya’da da en az 12 okulun benzer gaz beton sorunlara sahip olduğu düşünülüyor. Galler ve Kuzey İrlanda’da yer alan tüm okullarda herhangi bir sorun yaşanmaması için malzeme kontrolü yapılarak incelemelerde bulunuluyor.
Gaz Beton Karakollar, Hastahaneler, Mahkemeler Hemen Hemen Tüm Binalarda Kullanılmış
Gaz beton, İngiltere genelinde hastaneler, mahkemeler ve polis karakolları da dahil olmak üzere pek çok farklı kamu binasında da tercih edilmiş durumda. Özellikle İskoçya’da 250’den fazla hastanenin gaz beton kullanılarak inşa edildiği düşünülüyor. Bu 250 adet bina mühendisler tarafından gaz beton olup olmadığını belirlemek için araştırılıyor; söz konusu araştırma ve tespit sürecinin takriben sekiz ay kadar sürmesi bekleniyor. Temmuz ayı içerisinde, Londra’da Harrow bölgesinde bulunan bir mahkeme, tadilat sırasında bina içerisinde gaz beton bulunması sebebiyle kapatıldı.
İngiltere hükümeti, 2018’den günümüze, kamu binalarında gaz beton bulunup bulunmadığını tespit etmek için araştırmalar yapılması ve gaz beton tespit edilmesi halinde kaldırılması için ciddi adımlar atılmasını özellikle teşvik ediyor. Bakan Gibb, hastaneler de gaz beton tespit edilmesi halinde binalarda tedbir amaçlı önlemler alınmasının zorunlu olduğunu ve gaz beton oranının istenilenden fazla olduğu tespit edilen yedi binanın yeniden inşa edildiğini açıkladı.
İngiltere Hükümeti Gaz Beton Konusunda Neden Şimdi Harekete Geçti?
İngiltere Hükümeti konu hakkında yaptığı açıklamada, 1994 yılından günümüze bazı kamu binalarının gaz beton içerdiğinin Bakanlık nezdinde bilindiğini ve 2018 yılından beri bu binaların durumlarının takip edildiğini belirtti. Gaz beton yönetimine dair İngiltere genelinde 2021 ve 2022 yıllarında yeni rehberler yayımlanmış ve Eğitim Bakanlığı geçen yıl tüm ilgili kurumlara bir anket göndererek ülke genelindeki okullarda bu betonun kullanımı hakkında bilgi vermelerini talep etti.
Hükümet, ülke genelinde yaşanan olumsuz vakaların bu malzemeyi içeren binalara karşı ciddi güven kaybına sebebiyet verdiğini söyledi. Ancak bu vakaların nerede olduğu ve hangi binalar olduğu konusunda detaylı bilgi verilmedi. Okullardan sorumlu bakan Gibb, şayet binaların risk derecesi görevli mühendisler tarafından yüksek olarak tespit edilmemişse, binaların güvenli olarak kabul edildiğini ve kullanılmasında sakınca olmadığını söyledi.
Açıklamalarına devam eden Bakan Gibb, bu yaz, daha önce düşük riskli olarak kabul edilen bir gaz beton kirişinin çöktüğünü ifade etti.
Okullara Konu Hakkında Ne Söylendi?
Eğitim Bakanlığı, öncelikle binalarında gaz beton olduğu anlaşılan okullar için güncellenmiş bir rehber yayımladı ve tespit edilen binaların yapısal desteklerle güvenli hale getirilmesi için gerekli çalışmaları başlattı. Bu süre zarfında acil veya geçici konaklama bulunması gerektiğini belirtti. Ülke genelinde yayınlanan rehberde, Covid-19 pandemisi sırasında oldukça popüler hale gelen uzaktan eğitimin yalnızca en son çare olarak ve çok kısa bir süre için düşünülmesi gereken bir alternatif olduğu belirtiliyor. Okullar da güvenlik tedbirlerİ alınmadığı ve istenilen güçlendirme işlemleri yapılmadığı sürece binaların can ve mal güvenliği de gözetilerek kullanılamayacağı söylendi.
Hükümet, 2023-2024 dönemi için 1,8 milyar sterlin olmak üzere, gaz betonla ilgili iyileştirme çalışmalarını desteklemek için 2015 yılından günümüze kadar 15 milyar sterlinden fazla maddi kaynak ayrıldığını ifade etti.