Günlük hayatta sıkça kullandığımız tuvaletlerin kısa tarihi

Hiçbirimiz farkında olmasak da gündelik hayatımız da tüm insanoğlunun en fazla ihtiyaç duyduğu ve sıkça kullandığı çok kıymetli bir icat bulunmakta; “tuvaletler!” Tuvaletler bizler için o kadar sıradan ve basit ki bir zamanlar insanoğlunun tuvalet kullanmadığını, aklımıza bile maalesef getiremiyoruz. Peki ama bu alafranga tuvaletleri kim, hangi şartşarda nasıl icat etti? günümüzdeki halini bu tuvaletler nasıl aldı? İşte tüm bu soruların cevabını bulabileceğiniz tuvaletin kısa tarihini siz kıymetli okuyucularımız için araştırdık. Buyrun deteylara…

İnsanoğlunun akan suya tuvaletlerini yapmalarının mazisi yaklaşık 5 bin yıl öncesine dayanıyor. Bunun ilk örneklerine taa neolitik dönemde Antik Roma’da rastlıyoruz.

Antik Roma’daki umumi tuvaletler yalnızca insanların ihtiyaçlarını giderdikleri bir yer değildi. Aynı zamanda insanların birbirleriyle sosyalleşmek için de kullandıkları bir mahaldi. Bu umumi tuvaletlerde temizlenmek için ise çubuğa takılmış vaziyette yıkanabilir süngerler bulunmaktaydı ve bunlar da ortak olarak kullanılmaktaydı. Ayrıca bu umumi tuvaletlere o dönemin Roma’sında keskin çizgilerle ayrılmış olan aşağı sınıftan insanların erişimine katiyen izin yoktu; onlar genelde kullan-at formundaki çanaklar kullanıyorlardı.

Avrupalılar Ancak Kraliçe Elizabeth Döneminde Akan Suya Tuvalet Yapmayı Öğrendiler

İngilteredeki soylu ve varlıklı aileler ise doğal yollarla oluşmuş veyahut kendi kazdıkları su yollarının üstüne tuvalet inşa etmeye başladılar. Bu formdaki tuvaletler bazen zengin ailelerin evlerinin içinde bazense de evlerinin oldukça yakınında bulunuyordu. Ancak Thames Nehri’nde toplanan pislikler bulaşıcı hastalıklara ve büyük salgınlarına yol açıyordu.

Tam Bu Dönem de Cezeri Sifonun Atası Olan Bir İcada İmza Attı

Tam bu yıllarda Arap dünyasında matematikçi, mühendis ve tasarımcı olarak büyük nam salmış olan Cezeri, sifonun atası olan bir icada imza atmıştı…

İnsanların ellerini yıkaması için büyük emekler neticesinde tasarladığı alet, suyun akması için bir kolun sertçe çekilmesi şeklinde çalışıyordu; Şimdi gözünüzün önünde bu aleti canlandırdığınızda sifonların genel çalışma prensibine ne kadar benzediğini fark edeceksiniz. Bu bakımdan Cezeri bazı tarihi kaynaklarda sifonlu tuvaletlerin atası ve mucidi olarak kabul görüyor.

Tuvaletin Macerası İngiltere’de Büyük Bir Dönüm Noktası Yaşadı

Kraliçe I. Elizabeth’in vaftiz oğlu olan Sör John Harrington, Cezeri’nin buluşundan yıllar sonra 1596 yılında insan atığını suyla temizleyip suyu otomatik olarak tazeleyecek müthiş bir sistem geliştirmeyi başardı. Bu yeni tip tuvalet, litrelerce su dolu olan bir hazne ve onun altına yerleştirilmiş oval ve derin bir çanaktan meydana geliyordu.

Kullanılan pek çok malzemeyle su geçirmez forma getirilmiş olan bu çanak, su haznesine basit bir boruyla bağlanmıştı. Ayrıca çanağın sahip olduğu derinlik sifonu çekmeden önce tuvaleti birden fazla kişinin kullanabilmesine imkan sağlıyordu.

Sör John Harrington’dan sonra tuvalet konusunda uzunca yıllar çok önemli bir gelişme yaşanmadı. Ta ki İskoç tasarımcı Alexander Cumming meydana çıkana kadar,

İskoç tasarımcı olan Alexander Cumming’i tarihi açıdan önemli kılan en önemli şey modern su sarnıcının patentine sahip olması ve saatler ile bazı aletleri yapmasıdır.

Alexander Cumming “S” formatındaki sifonlu tuvaleti icat ederek su kapasitesini artırdı ve su israfını önemli ölçüde engelledi. 

Ayrıca Harrington’ın tuvalet tasarımını da önemli ölçüde geliştirmeyi başardı. Kolun çekildiğinde daha çok basınç uygulamasını, başka aparatlarla da depo kapasitesini ve suyun debisini artırdı. Bu açıdan kendisi sifonlu tuvaletin mucidi ve patentine sahip kişidir.

İnsan ve Hayvan Atıklarının Birikmesi Bir Çok Hastalığı da Davetiye Çıkarıyordu

İnsan ve hayvan atıklarının içme sularına karışması da tabii ki salgın hastalıkların yayılmasına davetiye çıkarıyordu. Cezeri ve Sör Harrington’ın tuvalet konusundaki bilimsel buluşları insanlığa önemli katkılar sağlasa da Alexander Cumming’in getirdiği geliştirmelerle tuvaletler en işlevsel ve kullanışlı halini aldı. Günümüzde çok daha modern ve işlevsel tuvaletler kullansak da tuvaletlerin bu hale gelmesinde büyük katkısı olan bilim insanlarına hak ettikleri saygıyı göstermek gerek.

Benzer içerik

Alıntı:https://www.historydefined.net/who-was-the-real-inventor-of-the-toilet/