Kamudaki mühendis, mimar ve şehir plancılarının talepleri
Son dönemde tüm yazılı ve görsel medyada yer alan Kamuda çalışan mühendis, mimar ve şehir plancılarının özlük haklarının iyileştirilmesi yönündeki tüm talepleri yazımızda
Ülkemizde Kamu sektöründe yaklaşık 100 bin mühendis, mimar ve şehir plancısı personel istihdam edilmiş olup çalıştıkları kurum ve kuruluşlarda bu personel gece-gündüz hizmet vermektedir. Tüm dünyada olduğu gibi kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmakta olan mühendis, mimar ve şehir plancıları ülkemizin her alanda gelişmesi, muassır medeniyetler seviyesine ulaşması için var güçleriyle faaliyet göstermektedir. Baraj, otoyol, köprü, tünel, hastane, okul, üniversite, yurt demiryolu, tarım ve ormancılık, TOKİ, enerji santralleri, uçak pistleri, tersane ve atölyeler, tren projeleri liman, bilişim sistemleri bu ve buna benzer pek çok diğer tesislerin Ar-Ge, teknik şartname, projelendirme, ihale, yapım, (kontrollük ve kabul işlemleri), işletme ve bakım aşamalarında faal olarak emek harcamaktadırlar. Söz konusu işlerin teknik altyapısının hazırlanması, bahse konu tesislerin mer-i mevzuatlar doğrultusunda yapılması, yapılan tesislerin proje ve şartnamelerine uygun olarak devreye alınması, bu tesislerin bakımı ve işletilmesiyle ilgili birinci derecede mesuliyet mühendis mimar ve şehir plancılarına aittir.
2022 yılı içerisinde kamu kurum ve kuruluşları tarafından başlatılan ve yürütülen toplam 3.134 adet projeye toplam 184,3 milyar TL ödenek ayrılmış olup, 2023 yılında ise bu ve buna benzer projelere kamunun yatırım miktarının 643,2 milyar TL civarında olacağı tahmin edilmektedir. Tüm bu veriler ışığında, kamu kaynaklarının doğru ve düzgün harcanmasının büyük bir kısmının sorumluluğu kamu mühendis, mimar ve şehir plancılarının omuzlarındadır.
Sahip oldukları tüm bu risk ve sorumluluğun karşılığı olarak 2023 yılı Ocak ayı verileriyle Kamuda bu mesleklere mensup çalışanlar yaklaşık 18.000-TL gelir elde ederek yoksulluk sınırının oldukça altında maaş alarak geçim sıkıntısı yaşamaktadırlar. Kamuda hizmet vermekte olan mühendis, mimar ve şehir plancılarının özlük haklarının yıllar içinde daha önce aynı seviyede oldukları hakim, savcı ve doktorluk gibi mesleklerin çok gerisinde kaldığı aşikardır. Son dönemde bilhassa sağlık personeli, öğretmenler, adalet personeli, akademisyenler, din görevlileri gibi birçok kamu personeline farklı farklı tarihlerde yapılan çeşitli düzenlemelerle iyileştirmeler yapılmasına rağmen kamudaki mühendis, mimar ve şehir plancılarına herhangi bir düzenleme ve iyileştirme maalesef yapılmamıştır.
Ek Gösterge Herhangi Bir İşe Yaramadı
Toplum nezdinde 3600 ek göstere düzenlemesi olarak bilinen çalışmada kamuda çalışan mühendis, mimar ve şehir plancılarının ek göstergeleri 4200’e çıkartılmış ancak yansıtma oranları %145 oranında sabit tutulduğu için yapılan bu düzenleme herhangi bir fayda sağlamamıştır.
Türkiye’nin gelişmesi, büyümesi, yerli ve milli bir teknolojik dönüşüme sahip olması ve muassır medeniyetler seviyesine taşınması için saçlarını ağartmış emekli mühendis, mimar ve şehir plancılarının alım güçleri de maalesef tüm dünya ile birlikte ülkemizide derinden etkileyen pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşının ekonomik faturasından ötürü ciddi manada düşmüştür. Kamudan emekli olan bu meslek mensupları maalesef geçim sıkıntısı çektikleri ve hayatlarını istedikleri kalitede idame edemedikleri için çeşitli sektörlerde çalışmaya ve ülke için üretmeye devam etmektedirler. Bu sebeple emekli bu meslek çalışanlarının da özlük haklarının ivedilikle iyileştirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan kamuda çalışmaya yeni başlamış bu mesleklere mensup bir çalışan ile meslekte 30 senesini devirmiş bu mesleklerden birine mensup bir çalışan arasında, diğer bazı meslek gruplarının aksine tecrübeye dayalı bir maaş farkı ne yazık ki bulunmamaktadır. Tüm bu veriler ışığında ülkemizde teknik hizmetler sınıfının zirve noktasında görev yapan ve özel birikim gerektiren mühendis, mimar ve şehir plancısı mesleklerinin unvan, yetki, kapsam, çalışma şartları, kariyer basamakları, meslekte uzmanlaşmanın ve mesleki gelişimin düzenlenebilmesi için bir Meslek Kanununa gereksinim kaçınılmaz hale gelmiştir.
02.02.2023 tarihi itibarıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Kamu mühendis, mimar ve şehir plancılarının taleplerini içeren D27-26197 nolu e-dilekçe toplamda tam 23 bin kişi tarafından imzalanarak en çok imzalanan 2. dilekçe pozisyonuna yükselmiştir.
Peki Ama Bu Talepler Nelerdir?
Türkiye’nin geleceğini inşa eden, gece gündüz fedakarca çalışan Kamu mühendis, mimar ve şehir plancılarının an itibariyle yaşamakta olduğu mağduriyetlerinin giderilebilmesine dair talepleri aşağıdaki gibidir;
1-) Kamuda bu mesleklere mensup olarak hizmet etmekte olan çalışanlara “Teknik Sorumluluk Tazminatı” adı altında diğer meslek gruplarına yapıldığı gibi yeni bir ödeme kaleminin hızla oluşturulması,
2-) Bu mesleklere mensup kamu çalışanlarının ek ödemelerinin (muadili olan hakim-savcı ve doktorluk gibi meslekler göz önünde bulundurularak ) arttırılması,
3-) Bu mesleklere mensup çalışanların 4200 olan ek göstergelerinin en az 6400 olması, %145 oranında sabit tutulan ek gösterge yansıtma oranlarının en az % 195 olması, Özel hizmet tazminat oranlarının en az %250 olacak şekilde düzenlenmesi, Aylık tutarların, Yan ödeme oranının, Taban aylık katsayısının, Sözleşme ücretlerinin ise acilen arttırılması,
4-) Tüm gelirlerin emekliliğe katkı sağlaması ve bu mesleklere mensup emekli kişiler için de ilave emeklilik ödeneği oluşturulmasıdır.