Kira ve kredi desteğiyle gecekondular dönüşüme girecek

Her yıl yaklaşık 1 milyona yakın yeni konut yapımına ihtiyaç duyulan ülkemiz de 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun’da yapılan değişiklikle, kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında krediyle birlikte aynı anda kira desteği imkanı da sağlandı. Yapılan düzenleme bilhassa rezerv alanlar ifadesiyle gecekonduların da kentsel dönüşüm çalışmalarına dahil edilmesiyle dikkat çekiyor. Verilmesi planlanan bu destekle brlikte 1950’li yılların başından itibaren sanayileşme ile birlikte sıkça gündeme gelen ve sayıları yaklaşık 2 milyonu bulan gecekondu gibi çarpık yapılaşma sorunun çözülmesi de amaçlanıyor. Sektörün önde gelen isimlerine göre yapılması planlanan yeni çalışma ile gecekondularda da dönüşümün cazip hale getirilmesi ve toplu konut kullanımının arttırılması amaçlanıyor. Düzenleme ile destekler olumlu yankı bulsa da müteahhitlerin dönüşüm iştahını artıracak reel teşviklere ihtiyaç duyulduğu belirtildi.

Uygulama Alanları Büyük Gecekondu Bölgeleri Olacak

İstanbul Kentsel Dönüşüm Derneği Başkanı Hakan Çatalkaya, yapılan yeni yasal düzenleme ile binadaki hak sahibi veya kiracıların dışında, eskiden hak sahibi olamayan gecekondu sahiplerinin de rezerv alan düzenlemesi ile bu destek planı kapsamına alındığını belirtti. “Normalde gecekondu sahipleri kentsel dönüşüm yapıldığında hiçbir haktan yararlanamıyordu” diyen Çatalkaya, sözlerine şöyle devam etti: “Hazine’nin, belediyenin, kamunun hatta şahısların bile arazileri üzerine yapılan kaçak yapılarda oturanlar bir türlü ikna edilemiyor, bu çarpık yapılar da yıkılamıyor. Ayrıca gecekondu gibi kaçak yapılarda ikame edenler sınırlı hak sahibi bile olamıyordu. Şimdi bahse konu gecekondular, insanları mağdur etmeden, kentsel dönüşüm kapsamına alınması için kira yardımı veya krediden faydalandırılacak” dedi.

Bu şekilde büyük ve geniş gecekondu alanlarının uygulama alanı ilan edilebileceğini de kaydeden Çatalkaya, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Bu uygulama alanların da toplu konut yapılıp, fazla olanlarının da satışa sunulma imkanı sağlanabilecek. İmar barışıyla pek çok yapıya yapı kayıt belgesi alındı. Şimdi hazine arazileri üzerinde bulunan gecekonduların bilgisi var. İstanbul’un dış çeperlerinde çok fazla yer var. Hatta İstanbul’da Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün ayağı Kavacık’ta bile bu oran yüzde 80 civarında.

Dönüşümün yarısı kredi ile karşılanıyor

2021 yılı içerisinde metrekaresi 3.500-4.000 TL’ye yapılan konutların artan inşaat maliyetleriyle birlikte şimdi 8.000-10.000 TL’ye yapıldığını ifade eden Hakan Çatalkaya, “100 metrekarelik bir dairenin fiyatı yapıldığı semte göre değişiklik göstermekle birlikte 350 ile 400 bin TL civarında iken, şimdi ise 800 bin TL ile 1 milyon TL civarında. Dolayısıyla bankalar nezdinde verilen kredi ancak bu maliyetin yarısını karşılayabiliyor. Burada insanların alım gücünü yükseltecek önemli çalışmalar lazım” diye konuştu. Agra Mimarlık Kentsel Dönüşüm Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Şen de daha önceden açıklanan riskli alanlar veya riskli binalarda bu uygulamalar yapılırken, yeni uygulamalarda ise ilgili bakanlığın rezerv alanları da bu kapsama aldığını kaydetti.

Kredi Faizinin 0,70 Bandına İnmesi Şart

Mimarlık Kentsel Dönüşüm Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Şen, rezerv yapı alanlarında bulunan mevcut binalar ve gecekondu sahiplerinin de bu kredi imkanlarından faydalanma hakkına sahip olabileceklerini söyledi. Hem kira hem kredi desteğinin önünün açan değişikliğin kentsel dönüşümün hızlanmasında istenilen düzeyde hareketlilik getirmeyeceğini savunan Şen, “Hareketlilik için öncelikle yasanın günümüz şartlarına göre mutlaka yeniden gözden geçirilmesi veya yeniden yazılması gerekiyor. Uygulamadaki aksaklıkların, problemlerin ve tıkanmaların önünü açmak için bunların yapılması şart. Ayrıca kredi faiz oranlarının da vatandaşlarınn kredi taksitlerini ödeyebileceği seviyeye yani maksimum 0,70 bandına indirilmesi ve bunu tüm bankaların yapmasının elzem olduğu, Aslında sadece kentsel dönüşüm kredileri ile ilgili ayrı bir bankacılık sisteminin ivedilikle oluşturulmasında fayda olduğu, sürecin istenilen hıza ulaşabilmesi için ayrıca ayrı bir bakanlığın kurulması ve belirli bölgelerde de müdürlüklerin açılarak karar ve uygulama hızlarının artırılması gerekmekte” dedi.

Konu hakkında açıklamalarıda devam eden Şen ayrıca ticari bir çıkar amacı gütmeden sadece kendi ve toplum can güvenliği için binalarını yenilemek isteyen vatandaşlara vergi muafiyeti ve KDV istisnalarının sağlanarak,120 ay ödemeli kentsel dönüşüm kredisinin mutlaka faiz oranının düşürülerek en az 180 aya çıkarılması gerektiğini belirtti.

Müteahhitlerin dönüşüm için ciddi teşviklere ihtiyacı var

İstanbul İnşaatçılar Derneği Başkanı Sn. Nazmi Durbakayım, çıkan kararın oldukça önemli ve pozitif olduğunu ancak dönüşüm işini üstlenecek müteahhitlerinde oyuna dahil edilmesi gerektiğini söyledi.

An itibariyle müteahhitlerin kentsel dönüşüm işlerine karşı iştahlı olmadığını aktaran Durbakayım, “Müteahhitlerin vergisel, sigorta ve maliyetleri düşürücü birtakım ciddi teşviklere ihtiyacı var. Müteahhitlere bu konuda bir destek verilmesi şart. Dolayısıyla alınacak ve alınması muhtemel tedbirlerin müteahhitlik açısından da desteklenmesi şart” diye konuştu.

TOKİ Rezerv Alanlarda Aktif Rol Alacak

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ilan edilen ve yasa kapsamında kentsel dönüşüm alanlarının rezerv yapı alanları olduğunu söyleyen Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, “Bu alanlar için de hızla dönüşüm yapılması kentsel dönüşüm süreçleri için çok önemli. Rezerv yapı alanlarında uygulamaların TOKİ ve Toki’nin ilgili idareleri tarafından yapılıyor olması da önümüzdeki süreçte TOKİ’nin aktif olacağına delil” diye konuştu. Yapılan düzenleme ile kentsel dönüşümün arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile değil bedel karşılığı inşaatların yaptırılması konusunda ciddi bir teşvik oluşturacağını umduğunu kaydeden Kiraz, “Hareketlilik yaşanması için mevcut kredi faiz desteğinin maliklerle birlikte müteahhitlere de verilmesi elzem. Şartlar bu şekilde yapılırsa çok ciddi sayıda binanın dönüşüme tabi olacağını inanıyorum. Bankaların bu süreçte aracı kılınabileceği ve ipotek ile alacağın garanti altına alınabileceği bu modelle kentsel dönüşümdeki yapım süreci katlanacak” dedi.

Benzer İçerik: https://www.insaatim.com/muteahhitler-artan-maliyetlere-karsi-tesvik-istedi/

Alıntı: https://emlakkulisi.com/kira-ve-kredi-desteginde-yeni-donem-gecekondularda-yararlanacak-resmen-degisti/709954?p=2