Mimari ölçek nedir? nasıl hesaplanır?

Bir nesnenin gerçek boyutu ile çizim boyutu arasındaki orana ‘ölçek’ denir. Nesne ve/veya arazinin belirli oranlarda küçültülerek veya büyütülerek çiziminin yapılarak kağıt üzerine aktarılmasında ölçek kullanılır.

Uluslararası literatürde kabul edilen ölçekler en büyükten en küçüğe doğru; ölçek 1/10, ölçek 1/20, ölçek 1/50, ölçek 1/100, ölçek 1/200, ölçek 1/500 ve ölçek 1/1000 olarak sıralayabiliriz. ölçek 1/10, ölçek 1/20 gibi büyük ölçekler genellikle projelerdeki detay çizimlerinde kullanılırken ölçek 1/1000, ölçek 1/500 gibi küçük ölçekler ise çevre düzenleme veya harita çizimlerinde kullanılmaktadır.

Ölçek Nasıl Hesaplanır?

Formul; Ölçek = Çizim Ölçüsü / Gerçek Ölçü

Örnek; Kat yüksekliği 3,00 metre olan bir evin 1/50 ölçeğinde kesiti çizildiğini düşünelim, 3,00 metrelik kat yüksekliği 300cm x 1/50 = 6 cm olarak hesaplanır. Yani bir cetvel yardımı ile kağıt üzerine kat yüksekliğini 6 cm ölçersiniz. Veya tam tersine 1/50 ölçekli bir projede cetvel yardımı ile 2 cm ölçtüğünüz bir nesnenin gerçek ölçüsü 2 x 50 = 100 cm yani 1 metre olarak hesaplanabilir.

Ölçeklere Göre Gerçek Ölçü ve Çizim Ölçüsü Değerleri

• 1/1000 ölçekte: Gerçek ölçü 100 metre ise çizim ölçüsü ise 10cm (0,10 metre)’dir.
• 1/500 ölçekte: Gerçek ölçü 100 metre ise çizim ölçüsü 20 cm(0,20 metre)’dir.
• 1/200 ölçekte: Gerçek ölçü 100 metre ise çizim ölçüsü 50 cm (0,50 metre)’dir.
• 1/100 ölçekte: Gerçek ölçü 100 metre ise çizim ölçüsü 100 cm (1,00 metre)’dir.
• 1/50 ölçekte: Gerçek ölçü 100 metre ise çizim ölçüsü 200 cm (2,00 metre)’dir.
• 1/20 ölçekte: Gerçek ölçü 10 metre ise çizim ölçüsü 50 cm (0,50 metre)’dir.
• 1/10 ölçekte: Gerçek ölçü 1 metre ise çizim ölçüsü 10 cm (0,10 metre)’dir.
• 1/2 ölçekte: Gerçek ölçü 1 metre ise çizim ölçüsü 50 cm (0,50 metre)’dir.

Bazı Ölçülerin Ölçeklere Göre Çizimdeki Değeri

Mimari Proje Ölçekleri

Mimari projelerde genellikle vaziyet planları 1/500 ölçekle, kat planları, kesitler ve görünüşler 1/50 ölçekle, sistem detayları 1/20 veya 1/10 ölçekle, nokta detaylar ise 1/5 veya 1/2 ölçekle çizilir. Bunların dışında istisna ve/veya farklı ölçeklerin kullanıldığıda olur.

Ölçekli Çizim Örnekleri

Eğer dwg formatında autocad projeleri arıyorsanız çizimler sayfamıza bakınız.