Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Değişti!
Can ve mal güvenliği. ile yapıların dayanıklılığını artırmak amacıyla Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği değiştirildi Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikleri resmî sosyal medya hesabından paylaşarak, yapı güvenliği tedbirlerinin artırıldığını ve afetlere karşı daha dirençli yapılar oluşturmak için güncellemeler yapıldığını duyurdu.
Bakanlık açıklamasına göre, 1 Temmuz 2023’ten itibaren geçerli olacak yeni düzenleme ile içerisinde konut bulunan 4 kat ve üzeri binalarda kapalı çıkma yapılamayacak. Emsal hakları kaybedenler için taşıyıcı sistem kolonları 1 metre dışa doğru taşınarak kapalı çıkma bölümleri bu kolonlar ile taşınacak. Yeni düzenleme ile ön bahçeye de 1 metre taşma izni verilecek, ancak bahçe niteliği bozulmayacak. Yani, zemin katta taşan kısımlar kapatılamayacak ve bu kısımlara herhangi kapalı alan yapılamayacak, sadece kolon ve perdeler olacak.
Depreme dayanıklı binalar için getirilen düzenlemelere göre, konutlardaki ticari kullanım alanları çekiç etkisine karşı 4,5 metre yükseklikle sınırlandırılacak. Ayrıca, asma katlar ve kısa kolonlar yapılamayacak, zemin artı 4 katlı binalarda kapalı çıkma yapılamayacak.
Yapılan yeni düzenlemeye göre, konutlarda ticari amaçlı kullanılan zemin katlarının yüksekliği 4,5 metreyi aşamayacak.
Konutların zemin katlarında ticari faaliyetler için yeni kurallar getiriliyor. Artık ticari alanların zemin kat yüksekliği 4,5 metreden az olacak ve A12, A13, A14 veya A15 tipi taşıyıcı sistemler kullanılacak. Kısa kolon oluşturulmayacak, asma kat ve kapalı çıkma yapılmayacak.
Birbirleriyle sınırdaş olan binaların deprem esnasında çekiç etkisi yaratmasını önlemek amacıyla yeni tedbirler alındı.
Birbirine bitişik inşa edilecek binaların deprem sırasında çekiç etkisi oluşturarak birbirleriyle çarpışmasını önlemek için, binalar arasında Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği tarafından belirlenen deprem derz boşluğu kadar mesafe bırakılması gerekiyor. Bu mesafe, parsellerin sınırından itibaren ölçülecek ve bırakılması zorunlu olacak.
Mimar ve Mühendise Tecrübe veya Yüksek Lisans Şartı
Mühendisler ve mimarlara tecrübe şartı getirildi. Yapılan değişiklikle birlikte, yeni mezun inşaat mühendisleri tarafından hazırlanabilecek statik projeler en fazla 4 katlı (zemin kat hariç) yapılar için geçerli olacak. Mimar ve mühendislerde aranacak nitelikler ve öne çıkarılacak şartlar şu şekildedir:
- 5 ila 7 kat arasındaki binaların statik projelerini hazırlamak için inşaat mühendisleri en az 3 yıl mesleki tecrübe ve toplamda en az 10 bin metrekare alana sahip 4 farklı projede çalışmış olma şartını karşılamalıdır.
- 8 ila 15 kat arasındaki binaların statik projelerini hazırlamak için inşaat mühendisleri en az 5 yıl mesleki tecrübe ve toplamda en az 15 bin metrekare alana sahip 6 farklı projede çalışmış olma şartını karşılamalıdır.
- 15 kat üzeri binaların statik projelerini hazırlamak için ise en az 7 yıl mesleki tecrübe, toplamda en az 20 bin metrekare alana sahip 8 farklı projede çalışmış olma koşulu ve yapı ana bilim dalı veya deprem mühendisliği alanında yüksek lisans derecesi sahibi olma şartı getirilmiştir. Ancak, yürürlük tarihinden önce diğer koşulları sağlayanlar için yüksek lisans derecesi şartı aranmayacaktır.
Kamu Binaları İçinde Yeni Düzenlemeler Var
Kamu binalarının mimari proje müellifleri için de yeni kurallar yürürlüğe giriyor. Bu düzenleme kapsamında, nüfusu 50 binden fazla olan belediyelerde yapılacak olan resmi binalar, ibadet yerleri, eğitim ve sağlık tesisleri, kültürel yapılar, eğlence merkezleri, konaklama tesisleri, alışveriş merkezleri, ulaşım istasyonları, iş merkezleri, ofisler, pasajlar, çarşılar gibi ticari yapılar ile merkezi iş alanları ve bu yapıların projelerini hazırlayacak mimarlara yönelik yeni kurallar belirleniyor. Ayrıca mimari estetik değerlerin artırılması ve şehirlere kimlik kazandırılması amacıyla da özel önlemler alınacak.
- Üniversitelerin mimarlık bölümlerinde, kamuda veya meslek odasına kayıtlı serbest mimar olarak en az 5 yıl mesleki tecrübe sahibi olunması gerekiyor.
- Bu yapıların proje tasarımı için, toplamda en az 10 bin metrekarelik alana sahip en az 4 farklı yapının projelendirme sürecinde aktif olarak yer almış mimarlar tarafından üstlenilecek.
- Mimarlık alanında tezli lisansüstü eğitim almış mimarlar için, bu kriterlerin yarısının karşılanması yeterli kabul edilecektir.
Bu kapsamdaki devlet binalarının projeleri, yöresel mimari tarza uygun olarak tasarlanacak. Yapının kullanım amacına en uygun şekilde tasarlanacak ve mimari öğeler içerecek. Eğer yapının bulunduğu cadde veya sokakta mimari estetik komisyonu tarafından belirlenmiş referans bina varsa, o binanın cephesindeki mimari öğelerle ve sokak silueti ile uyumlu olacak şekilde tasarlanacak.
- 30,50 metreyi geçen yükseklikteki konutlar ile 2 bin metrekare inşaat alanından büyük kamu binalarında, mekanik tesisat proje müelliflerinin en az 3 yıl mesleki tecrübeye sahip olması ve en az 4 farklı projede toplamda en az 10 bin metrekarelik alana sahip olması gerekecek.
- 51,50 metreyi geçen tüm binalarda ve 30 bin metrekare inşaat alanından büyük umuma açık binalarda mekanik tesisat proje müelliflerinin ise en az 5 yıl mesleki tecrübe sahibi olması ve bir önceki grupta dahil olmak üzere en az 4 farklı projede toplamda en az 10 bin metrekarelik alana sahip olması gerekecek.
Mimarî Estetik Komisyonları, projelerin uygunluğunu değerlendirecek
Mimari Estetik Komisyonları’nda yapılan düzenlemelerle birlikte, komisyon üyelerinin niteliği ve sayısı da değiştirildi. Yeni düzenlemeye göre, en az 2 mimarın yer alması zorunlu olacak ve komisyon başkanının en az 5 yıl deneyimli veya mimarlık ana bilim dalında tezli lisansüstü eğitim almış bir mimar olması gerekecek. Bu sayede daha nitelikli değerlendirmeler yapılacak ve daha sağlıklı kararlar alınabilecek.